Επισημάνσεις για τον Μέγα Αγιασμό των Θεοφανείων

 

               Επισημάνσεις για τον Μέγα Αγιασμό των Θεοφανείων

εκ του Γραφείου κατά των αιρέσεων της Ιεράς Μητροπόλεως Πάφου

Εν Πάφω τη 12η Δεκεμβρίου 2024
του οσίου Σπυρίδωνος Τριμυθούντος του θαυματουργού
Γραφείο κατά των αιρέσεων

Η ακολουθία του “Μεγάλου Αγιασμού των Θεοφανείων” κατέχει μία ιδιαίτερη θέση στη ζωή της Εκκλησίας μας, λόγω της μεγάλης σημασίας και αξίας του.

Ποιος είναι όμως ο σκοπός αυτής της ακολουθίας; Όπως ο Χριστός βαπτίστηκε και αγίασε τα ύδατα του Ιορδάνου, έτσι και εμείς σήμερα τελούμε την ακολουθία για να θυμηθούμε εκείνο τον πρώτο αγιασμό των υδάτων. Επίσης μετέχουμε και εμείς αυτού του αγιασμού δια της μεταλήψεως του αγιασμένου ύδατος, είτε δια του ραντισμού.

Θα εξετάσουμε εν συντομία μέσα από την Παράδοση της Εκκλησίας, ορισμένα θέματα για τα οποία εν πολλοίς υπάρχει άγνοια ή παρανόηση:

1. Ο αγιασμός που τελείται κατά την παραμονή (5 Ιανουαρίου) και την κυρίως ημέρα των Θεοφανείων (6 Ιανουαρίου) είναι ο αυτός και της ίδιας αγιαστικής χάρης, και αποτελεί τον Μέγα Αγιασμό.
2. Ο Μέγας Αγιασμός δεν αντικαθιστά την Θεία Κοινωνία. Μπορεί σε ανθρώπους που βρίσκονται υπό επιτίμιο να μην κοινωνούν του Σώματος και το Αίματος του Κυρίου, ο πνευματικός να ορίσει να λάβουν Μέγα Αγιασμό, αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν ισοδυναμεί με την Θεία Κοινωνία.
3. Πρώτα η Θεία Κοινωνία, έπειτα ο Μέγας Αγιασμός και τελευταίο το Αντίδωρο. Αυτή είναι η σειρά κατά την οποία λαμβάνουμε το καθένα την παραμονή και ανήμερα των Θεοφανείων.
4. Δεν μπορούμε να κολλήσουμε κάποια αρρώστια αν πιούμε από το ίδιο σκεύος τον Αγιασμό με κάποιον άλλο άνθρωπο. Είναι ύδωρ αγιασμένο “δυνάμει καὶ ἐνεργείᾳ καὶ ἐπιφοιτήσει τοῦ Ἁγίου Πνεύματος”¹ δεν αποτελεί ένα κοινό νερό.
5. Ομοίως ο Αγιασμός δεν φθείρεται με την πάροδο του χρόνου σε αντίθεση με το απλό νερό που μετά από ένα διάστημα χαλάει-μυρίζει. Χαρακτηριστικά περί της αφθαρσίας του Αγιασμού, μας μιλάει και ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: “καὶ τὸ θαῦμα τοῦ ἁγιασμοῦ τῶν ὑδάτων γίνεται φανερὸ ἀπὸ τὸ ὅτι δὲν ἀλλοιώνεται ή φύση τοῦ νεροῦ ἐκείνου μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου, ἀλλ’ ὁλόκληρο χρόνο καὶ πολλὲς φορές δύο καί τρία χρόνια παραμένει καθαρό καὶ φρέσκο τὸ νερὸ ποὺ σήμερα αντλήθηκε, καὶ βρίσκεται μετὰ ἀπὸ τόσο χρόνο σὲ ἴση ἀξία καί κατάσταση μὲ τό νερό που μόλις πριν λίγο πάρθηκε ἀπό τήν πηγή.”²
6. Αρκεί μία μικρή ποσότητα αγιασμού να αγιάσει ολόκληρες θάλλασες και ποτάμια. Κατ’αυτό τον τρόπο, τα σκεύη που έχουμε για να διατηρούμε τον αγιασμό, δεν χρειάζεται να τα γεμίζουμε πλήρως με αυτόν. Μπορούμε εφόσον έχουμε αγιασμό, να προσθέτουμε κοινό νερό μέχρι να γεμίσει το δοχείο που θέλουμε, καθώς ο αγιασμός μετατρέπει όλο το περιεχόμενο – τη μίξη αγιασμού και κοινού νερού – σε αγιασμό. Φροντίζουμε λοιπόν όταν πάει να τελειώσει ο αγιασμός να συμπληρώνουμε με καθαρό νερό.
7. Μπορούμε να φυλάγουμε στο σπίτι μας τον Μέγα Αγιασμό καθ’όλο το έτος. Δεν υπάρχει αντίθετη μαρτυρία για το συγκεκριμένο θέμα στην Παράδοση της Εκκλησίας μας. Ας ακούσουμε και πάλι τον Ιερό Χρυσόστομο να το επιβεβαιώνει: “Αὐτή εἶναι ἡ ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία βαπτίσθηκε καὶ ἁγίασε τη φύση τῶν ὑδάτων. Γι’ αὐτό βέβαια καί τά μεσάνυχτα τῆς ἑορτῆς αὐτῆς ὅλοι φέρνουν νερό καί τό τοποθετοῦν μέσα στο σπίτι, φυλάσσοντάς το ὅλο τό χρόνο, ἐπειδή σήμερα ἁγιάσθηκαν τα ὕδατα”³

Η εορτή των Θεοφανείων με τον Μέγα Αγιασμό και την ευλόγηση των υδάτων σε κάθε ορθόδοξο Ναό που τελείται, είναι τόσο μεγάλη και σημαντική που οι άνθρωποι αγιάζονται ενώ οι δαίμονες διαλύονται. Όπως εύχεται η Εκκλησία μας: “Ποίησον τὸ ὕδωρ τοῦτο πηγήν ἀφθαρσίας, ἁγιασμοῦ δῶρον, ἁμαρτημάτων λυτήριον, νοσημάτων ἀλεξιτήριον, δαίμοσιν ὀλέθριον, ταῖς ἐναντίαις δυνάμεσιν ἀπρόσιτον”⁴.

Ένας πρώην – μετανοημένος – μάγος αποκαλύπτει σχετικά: “Την ημέρα της εορτής των Θεοφανείων και 40 ημέρες μετά, λόγω του μεγάλου γεγονότος της Βαπτίσεως του Ιησού Χριστού και του αγιασμού των υδάτων, όλοι οι μάγοι είχαμε φοβερούς πονοκέφαλους και μια κατάσταση τρέλας! Αυτό κρατούσε για 40 ημέρες μετά τα Θεοφάνεια! Λύνονται δηλαδή όλα τα μάγια από την ημέρα των Θεοφανείων, σαν ένδειξη δώρου του Θεού για τον Υιό Του που Βαπτίζεται προς τους Ορθοδόξους. Και τότε όλοι οι μάγοι ομολογούσαμε ότι πράγματι μόνο ο Χριστός και η Εκκλησία Του έχουν αυτή την δύναμη!”

Ο Θεός να μας δίνει φώτιση.
Φώτιση “γνώσεως καὶ εὐσεβείας”⁵.

Με εν Χριστώ αγάπη
εκ του Γραφείου κατά των αιρέσεων
της Ιεράς Μητροπόλεως Πάφου

---

1. Εκ των “Ειρηνικών” της ακολουθίας του Μεγάλου Αγιασμού: “Ὑπὲρ τοῦ ἁγιασθῆναι τὸ ὕδωρ τοῦτο, τῇ δυνάμει καὶ ἐνεργείᾳ καὶ ἐπιφοιτήσει τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.” ↩︎
2. ΕΠΕ 35, 498 ΙΩ Χρυσοστόμου: “Εἰς τὸ Ἅγιον Βάπτισμα”: “καὶ τὸ σημεῖον γίνεται ἐναργὲς οὐ διαφθειρομένης τῆς τῶν ὑδάτων ἐκείνων φύσεως τῷ μήκει τοῦ χρόνου, ἀλλ’εἰς ἐνιαυτὸν ὁλόκληρον καὶ δύο καὶ τρία πολλάκις ἔτη τοῦ σήμερον ἀντληθέντος ἀκεραίου καὶ νεαροῦ μένοντος, καὶ μετὰ τοσοῦτον χρόνον τοῖς ἄρτι τῶν πηγῶν ἐξαρπασθεῖσιν ὕδασιν ἁμιλλωμένου.” ↩︎
3. ΕΠΕ 35, 498 ΙΩ Χρυσοστόμου: “Εἰς τὸ Ἅγιον Βάπτισμα”: “Αὕτη γάρ ἐστιν ἡ ἡμέρα καθ’ἣν ἐβαπτίσατο καὶ τὴν τῶν ὑδάτων ἡγίασε φύσιν. Διά τοι τοῦτο καὶ μεσονυκτίῳ κατὰ τὴν ἑορτὴν ταύτην ἅπαντες ύδρευσάμενοι οἴκαδε τὰ νάματα ἀποτίθενται, καὶ εἰς ἐνιαυτὸν ὁλόκληρον φυλάττουσιν, ἅτε δὴ σήμερον ἁγιασθέντων τῶν ὑδάτων.” ↩︎
4. Από την Ευχή του αγιασμού του ύδατος στην ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού ↩︎
5. Εκ των “Ειρηνικών” της ακολουθίας του Μεγάλου Αγιασμού: “Ὑπὲρ τοῦ φωτισθῆναι ἡμᾶς φωτισμὸν γνώσεως καὶ εὐσεβείας, διὰ τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.” ↩︎

impaphou.org

 

Οἱ 13 Βατοπαιδινοί Ὁσιομάρτυρες οἱ ὑπό λατινοφρόνων μαρτυρήσαντες

(4 Ἰανουαρίου †)

  

Τό Ἅγιον Ὄρος, ἐκτός ἀπό Ὁσίους καί ἀσκητές Ἁγίους καί Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀνέδειξε καί πλῆθος Ὁσιομαρτύρων καί Νεομαρτύρων. Ἡ ὑπεράσπιση μέχρι θανάτου τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, χωρίς καμμία ὑποχώρηση καί παραχώρηση, συνόδευε πάντοτε τούς ἀσκητικούς καί νηπτικούς ἀγώνες τους, ἀφοῦ «οὐδέν ὠφελεῖ βίος ὀρθός δογμάτων διεστραμμένων» ( Ἅγ. Ἰωάννης Χρυσόστομος).

Ἔτσι, ὅταν τό 1274, στή Σύνοδο τῆς Λυών ὁ Αὐτοκράτορας Μιχαήλ Η” Παλαιολόγος (1261-1282) ὑπέγραψε ψευδοένωση μέ τούς Λατίνους, προκειμένου νά ἐξασφαλίσει τήν πολιτική ὑποστήριξη τοῦ Πάπα καί νά μπορέσει νά ἀνασυγκροτήσει τήν ἀποδιοργανωμένη ἀπό τήν λατινική κατοχή Βυζαντινή Αὐτοκρατορία, οἱ Ἁγιορεῖτες ἀντέδρασαν, ὅπως ἄλλωστε καί ἡ πλειοψηφία τοῦ κλήρου καί τοῦ λαοῦ.

Κατ” ἀρχήν ἔστειλαν γενναία ὁμολογιακή ἐπιστολή πρός τόν Αὐτοκράτορα καί τήν Σύνοδο τῶν Ἱεραρχῶν, ἀφοῦ εἶχε, ἐν τῷ μεταξύ, ἐξοριστεῖ ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ἅγιος Ἰωσήφ. Σ' αὐτήν ἐπικρίνουν μέ παρρησία τίς παπικές καινοτομίες, χαρακτηρίζουν τόν πάπα «αἰρετικό» καί «ἀπόστολο τοῦ σατανᾶ», τούς δέ Λατίνους «ἄθεους», ἐνῶ ἐκδηλώνουν τήν ἀπορία τους «πῶς ἄρα καί προσδεκτέοι καί ἑνωτέοι τῷ ἀμωμήτῳ καί ὀρθοδόξῳ σώματι τῆς ἁγίας καθολικῆς καί ἀποστολικῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας» (Οἱ ἀγῶνες τῶν μοναχῶν ὑπέρ τῆς Ὀρθοδοξίας, Ἱερά Μονή Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους, “Ἅγιον Ὄρος, 2003).

 

Ταυτόχρονα διέκοψαν κάθε ἐκκλησιαστική κοινωνία μέ ὅσους ἑνώθηκαν καί ἀποδέχτηκαν τούς Λατίνους.

Ὁ Μιχαήλ Η”, ἀποφασισμένος νά ἐπιβάλει τήν ἕνωση μέ κάθε τρόπο, σέ συνεργασία μέ τόν Λατινόφρονα Πατριάρχη Ἰωάννη ΙΑ” Βέκκο (1275-1282) στράφηκε μέ μανία ἐναντίον τῶν Ἁγιορειτῶν. Οἱ δύο λατινόφρονες ἡγέτες Ἐκκλησίας καί Πολιτείας μετέβησαν στό Ἅγιον Ὄρος μέ παπική ἐπικουρία γιά νά ἀναγκάσουν τούς Ἁγιορεῖτες νά δεχθοῦν τήν ἕνωση.

Οἱ Μονές Μεγίστης Λαύρας καί Ξηροποτάμου ὑπέκυψαν πρός στιγμήν στήν βία τῶν Λατινοφρόνων καί ἀποδέχτηκαν τήν βδελυρή ψευδοένωση.

Οἱ Μοναχοί, τῆς Μονῆς τῶν Ἰβήρων ἀντιστάθηκαν μέ ἄκαμπτο καί ἀδιάλλακτο φρόνημα. Ἤλεγξαν μέ αὐστηρότητα καί παρρησία τόν δυσσεβῆ βασιλέα καί τούς ὁμόφρονές του ὡς αἰρετικούς καί παράνομους. Ὁ Μιχαήλ ἐξοργισμένος ἔδωσε ἐντολή στούς στρατιώτες του νά βάλουν σ” ἕνα πλοῖο τούς μοναχούς πού κατάγονταν ἀπό τήν Ἰβηρία καί ἀφοῦ ξανοιχτοῦν στό πέλαγος νά τό βυθίσουν μαζί μέ τούς ἐπιβάτες του. Ἔτσι οἱ ἅγιοι Ὁσιομάρτυρες ἔλαβαν τόν στέφανο τοῦ μαρτυρίου ἐπισφραγίζοντας μέ τή θυσία τους τήν ὅλη ὁσιακή βιωτή τους. Τούς Ἅγίους Ἰβηρίτες Ὁσιομάρτυρες ἑορτάζουμε στίς 13 Μαΐου.

Οἱ λατινόφρονες συνεχίζοντας τήν καταστροφική ἐπιδρομή τους ἔφθασαν στή Μονή Βατοπαιδίου, ἀλλά καί ἐκεῖ ἀντιμετώπισαν ἰσχυρή ἀντίδραση. Ἀφοῦ κατάλαβαν πώς δέν ὑπῆρχε περίπτωση νά λυγίσουν τούς μοναχούς πού ἀντίκρυσαν ὡς ἀκλόνητους βράχους τῆς Πίστεως, ἄρχισαν νά τούς κακοποιοῦν. Τέλος ἔσυραν ἔξω τόν ἁγιώτατο προηγούμενο Ὅσιο Εὐθύμιο καί δώδεκα ἀπό τούς μοναχούς καί τούς ἀπηγχόνισαν. Ἡ μνήμη αὐτῶν τῶν Βατοπαιδινῶν ὁσιομαρτύρων ἑορτάζεται στίς 4 Ἰανουαρίου.

Ἔπειτα ἀπό ὅλα αὐτά καί ἐνῶ οἱ Λατινόφρονες συνέχιζαν νά λεηλατοῦν τά πάντα στό πέρσμά τους, ἔφθασαν στή Μονή τοῦ Ζωγράφου.

 

Οἱ μοναχοί τῆς Μονῆς Ζωγράφου, εἶχαν εἰδοποιηθεῖ ἀπό ὅραμα τῆς Παναγίας γιά τόν ἐπερχόμενο κίνδυνο. Ἕνας μοναχός πού ἀσκήτευε σέ κοντινό κελλί, τήν ὥρα πού διάβαζε τούς Χαιρετισμούς τῆς Παναγίας, ἄκουσε τή φωνή τῆς Θεομήτορος ἐπιτακτική: «Ἀπελθών ταχέως εἰς τήν Μονήν, ἀνάγγειλον εἰς τούς ἀδελφούς καί τόν Καθηγούμενον ὅτι οἱ ἐχθροί ἐμοῦ τε καί τοῦ Υἱοῦ μου ἐπλησίασαν. Ὅστις λοιπόν ὑπάρχει ἀσθενής τῷ πνεύματι, ἐν ὑπομονῇ ἄς κρυφθῇ, ἕως ὅτου παρέλθει ὁ πειρασμός. Οἱ δέ ἐπιθυμοῦντες μαρτυρικούς στεφάνους ἄς παραμείνωσιν ἐν τῇ Μονῇ. Ἄπελθε λοιπόν ταχέως».

Κάποιοι ἀπό τούς μοναχούς φοβισμένοι κατέφυγαν στά γύρω βουνά. Οἱ ὑπόλοιποι κλείσθηκαν μέσα στόν πύργο τῆς Μονῆς. Ἀπό ἐκεῖ ἤλεγξαν μέ παρρησία τούς Λατινόφρονες ὡς αἱρετικούς καί παράνομους. Τότε ὁ βασιλέας ἐξοργισμένος διέταξε καί τούς ἔκαψαν ζωντανούς μαζί μέ τόν πύργο πού χρησίμεψε σάν ὀχυρό τους. Ἔτσι κέρδισαν καί αὐτοί τόν στέφανο τοῦ μαρτυρίου. Τά ὀνόματά τους εἶναι Θωμᾶς, ἡγούμενος τῆς Μονῆς, Βαρσανούφιος, Κύριλλος, Μιχαήλ, Σίμων, Ἰλαρίων, Ἰώβ, Κυπριανός, Σάββας, Ἰάκωβος, Μαρτινιανός, Κοσμᾶς, Σέργιος, Μηνᾶς, Ἰωάσαφ, Ἰωαννίκιος, Παῦλος, Ἀντώνιος, Εὐθύμιος, Δομετιανός, Παρθένιος. Μαζί τους μαρτύρησαν καί τέσσερεις λαϊκοί, τῶν ὁποίων δέν διεσώθηκαν τά ὀνόματα. Ἡ μνήμη τῶν Ζωγραφιτῶν Ὁσιομαρτύρων ἑορτάζεται στίς 22 Σεπτεμβρίου.

 

Ἀφοῦ ὁ Μιχαήλ ἀνεχώρησε ἀπό ἐκεῖ, ἔφθασε στήν κελλιώτικη Λαύρα τῶν Καρεῶν, στήν ὁποία εἶναι ἐγκατεστημένη καί ἡ ἔδρα τοῦ Πρῶτου τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ὁ δέ Πρῶτος, ὁ Κοσμᾶς καί οἱ συνασκητές του ἐναντιώθηκαν στόν βασιλέα μέ γενναιότητα, ἐλέγχοντάς τον ὅπως καί οἱ προηγούμενοι Πατέρες. Ὁ βασιλέας ἔκανε ἐπίμονες προσπάθειες νά τούς μεταπείσει. Ὅλες ὅμως ἀπέβησαν ἄκαρπες καθώς καί ἐδῶ οἱ μοναχοί ἀποδείχθηκαν σταθεροί, καί ἀμετάπειστοι. Τά βασανιστήρια πήραν τή θέση τῶν λόγων ἀλλά οἱ εὐλογημένοι μοναχοί μέ ὅλο καί περισσότερη δύναμη ὁμολογοῦσαν τήν Ὀρθόδοξη Πίστη ὡς μόνη ἀληθινή καί σωτήρια.

Ἔτσι διατάχθηκε καί γι” αὐτούς ὁ θάνατος. Ἀγχόνη γιά τόν Πρῶτο Ὅσιο Κοσμᾶ καί σφαγή γιά τούς μοναχούς. Τό αἷμα τῶν Ἁγίων σφράγισε καί ἐδῶ τήν ὁμολογία τους καί μαζί μέ τις ψυχές τους ἀνέβηκε στό θρόνο τοῦ Θεοῦ ὡς ἡ ὕστατη αἱματηρή θυσία τους.

Ἡ ἀνακομιδή τῶν λειψάνων τοῦ ὁσίου Κοσμᾶ τοῦ Πρώτου ἔγινε στίς 5 Δεκεμβρίου τοῦ 1981. Τότε ἑορτάστηκε καί γιά πρώτη φορά ἡ μνήμη τῶν Καρεωτῶν Ὁσιομαρτύρων καί ἔκτοτε καθιερώθηκε.

Οἱ Ἅγιοι Ὁσιομάρτυρες πού μαρτύρησαν ὑπό τῶν Λατινοφρόνων ἀποτελοῦν μιά συνέχεια στήν ἁλυσίδα τοῦ μαρτυρικοῦ καί ἀσκητικοῦ φρονήματος τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ὁμολογία καί μαρτυρία ὑπέρ τῆς πίστεως εἶναι ἀδιάρρηκτα συνδεδεμένα μέ τό μοναδικό ἀγγελικό πολίτευμα καί ἀποδεικνύουν τήν εἰλικρίνεια τῶν ἀσκητικῶν ἀγώνων καί τήν πιστότητα στήν Ὀρθοδοξία καί τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ἡ θυσία τῶν Ὁσιομαρτύρων ἀποτελεῖ ὁδοδείκτη γιά τήν πορεία τῶν ἀνά τούς αἰῶνες μοναχῶν καί κυρίως τῶν Ἁγιορειτῶν, πού ὀφείλουν νά μή συμβιβαστοῦν ποτέ μέ ὁποιαδήποτε ἔκπτωση ἀπό τίς ἀλήθειες τῆς πίστεως, ἐάν θέλουν νά εἶναι πραγματικά συνεχιστές τῆς Παραδόσεώς τους.

 

Κοντάκιον τῶν Ὁσιομαρτύρων

Ἀνωνύμου μοναχοῦ. Ἦχος πλ.δ”. Τῇ “Ὑπερμάχῳ.

Λατινοφρόνων καθαιρέτας εὐφημήσωμεν, Κοσμᾶν τόν «Πρῶτον», Ὄρους Ἄθω τό προτείχισμα, πυρικαύστους τε Ζωγράφου Χριστοῦ ὁπλίτας, Βατοπαιδίου συνοδίαν τήν ἀήττητον, καί Ἰβήρων οὐρανόσθενον ὁμήγυριν· τούτοις κράζοντες· χαίρετε στῦλοι τῆς πίστεως.

 

Άγιος Νικηφόρος ο Λεπρός: Το θαυμαστό παράδειγμα της υπομονής

 

Άγιος Νικηφόρος ο Λεπρός: Το θαυμαστό παράδειγμα της υπομονής

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ Ο ΛΕΠΡΟΣ: ΤΟ ΘΑΥΜΑΣΤΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΥΠΟΜΟΝΗΣ

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - Καθηγητού

      Η αγιότητα είναι ύψιστη δωρεά του Θεού προς ανθρώπινα πρόσωπα, τα οποία είναι δεκτικά των ακτίστων ενεργειών Του. Απαιτείται δε μεγάλος αγώνας και αυταπάρνηση για να καταστεί κάποιος άγιος, να νικήσει τον εαυτό του, να ξεπεράσει τη βιολογική του ύπαρξη. Ένας τέτοιος αγιασμένος άνθρωπος, ο οποίος υπερέβη τον εαυτό του και την σωματική του κακοπάθεια, υπήρξε ο νεοφανής άγιος Νικηφόρος ο Λεπρός. Ένα λαμπρό παράδειγμα ιώβειας υπομονής και αβραμιαίας πίστης στο Θεό.

      Γεννήθηκε το έτος 1890 σε ένα ορεινό χωριό των Χανίων Κρήτης, το Σηρικάρι από φτωχούς, αλλά ευλαβής γονείς, οι οποίοι στάλαξαν από νήπιο ακόμη την ευσέβεια και την σώζουσα πίστη στο Θεό. Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Νικόλαος και το επώνυμό του Τζανακάκης. Δυστυχώς, ενώ ήταν ακόμη παιδί, έχασε τους γονείς τους και απόμεινε να ζει με τον υπέργηρο και ανήμπορο παππού του. Εκείνος μη μπορώντας να τον συντηρήσει, τον έστειλε, στην τρυφερή ακόμα ηλικία των 13 ετών, στα Χανιά, σε κάποιο κουρείο να εργαστεί και να μάθει την τέχνη του κουρέα.

       Ο νεαρός Νικόλαος επέδειξε ήθος, τιμιότητα, ευγένεια και υπακοή στο αφεντικό του, ο οποίος τον αγάπησε σαν παιδί του. Επίσης τον αγαπούσαν όλοι στη χανιώτικη εκείνη γειτονιά, για την ευγενή και κοινωνική του συμπεριφορά, την εξυπνάδα του και τον θαύμαζαν για την ασυνήθιστη ομορφιά του.

      Αλλά η σωματική του ομορφιά δεν κράτησε για πολύ, διότι κάποια στιγμή προσβλήθηκε από τη φοβερή και αγιάτρευτη, για την εποχή εκείνη, λοιμώδη νόσο της λέπρας (νόσος Χάνσεν, όπως είναι γνωστή, στη ιατρική ορολογία), η οποία ήταν τότε σε έξαρση στο νησί της Κρήτης. Ας σημειωθεί πως η τρομερή αυτή νόσος ήταν μεταδοτική και προσέβαλε το δέρμα και τους ιστούς του σώματος, προκαλώντας νέκρωση, σήψη και παραμόρφωση του σώματος. Ταυτόχρονα προκαλούσε  φοβερό αίσθημα κνησμού και πόνων από τις βαθιές και αφορμισμένες  πληγές, οι οποίες δεν έκλειναν. Η λέπρα θεωρούνταν από τα πανάρχαια χρόνια ως «κατάρα του Θεού» και οι λεπροί στιγματίζονταν ως «καταραμένοι άνθρωποι». Για να μη μεταδώσουν τη νόσο και στους άλλους, είτε τους έδιωχναν στις ερήμους, όπως έκαναν οι Εβραίοι (        ), είτε τους απομόνωναν σε ειδικές εγκαταστάσεις, όπου περνούσαν απομονωμένοι, το υπόλοιπο της τραγικής ζωής τους. Αυτά βεβαίως ως το 1947 όταν ο ιατρός Χάνσεν ανακάλυψε το φάρμακο κατά της λέπρας, σώζοντας χιλιάδες ανθρώπους από αυτή την τρομερή αρρώστια, το μαρτύριο και το θάνατο.

      Ο Νικόλαος λοιπόν ήταν ένας από τους άτυχους ανθρώπους. Στα 16 χρόνια του προσβλήθηκε από τη λέπρα και συνειδητοποίησε ότι θα περνούσε την υπόλοιπη ζωή του με φρικτές ταλαιπωρίες. Φυσικό ήταν να τον διώξει το αφεντικό του από το κουρείο, όταν κατάλαβε το πρόβλημά του για να μην μολυνθεί ο ίδιος και οι πελάτες του. Οι Κρητικοί είχαν δημιουργήσει κάποιες εγκαταστάσεις στο νησί Σπιναλόγκα, απέναντι από το Ηράκλειο, για να απομονώνουν εκεί τους λεπρούς και να τους προσφέρουν στοιχειώδη βοήθεια. Αλλά οι συνθήκες εκεί ήταν τόσο τραγικές, ώστε το όνομα του νησιού Σπιναλόγκα είχε ταυτιστεί με την φρίκη. Όποιος οδηγούνταν και απομονώνονταν εκεί δεν έβγαινε ποτέ ζωντανός. Άφηνε τα κόκαλά του στο φρικτό εκείνο τόπο!

        Έτσι ο Νικόλαος, όταν άρχισε η νόσος να εκδηλώνεται, για να αποφύγει τον βίαιο εγκλεισμό του στη Σπιναλόγκα, πήρε κάποιο πλοίο και έφυγε για την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Κατέφυγε στην ελληνική κοινότητα και ζήτησε βοήθεια. Του έδωσαν εργασία σε κουρείο, να ασκήσει την τέχνη που ήξερε. Προσπαθούσε να κρύψει όσο μπορούσε τις πληγές του να μη γίνει αντιληπτός και τον διώξουν. Αλλά αυτό δεν κράτησε πολύ. Τα φοβερά σημάδια της νόσου έγιναν εμφανή και για τούτο

η ελληνική κοινότητα τον οδήγησε στον Πατριάρχη Αλεξανδρείας, να δώσει τη λύση εκείνος, να βρει τρόπο να τον βοηθήσει.  

       Με τη μεσολάβηση κάποιου αρχιερέα, τον έστειλαν στη Χίο, όπου λειτουργούσε ένα καλά οργανωμένο λωβοκομείο (λεπροκομείο). Ο Νικόλαος ήταν τότε 24 ετών. Έφτασε στο νησί και ύστερα από θλίψεις, ταλαιπωρίες και κακουχίες, τον βοήθησε ο Θεός να γνωρίσει έναν σπουδαίο  πνευματικό άνθρωπο, ο οποίος θα άλλαζε τη ζωή του. Ήταν ο άγιος Άνθιμος Βαγιάνος, (εορτάζει στις 15 Φεβρουαρίου), ο λειτουργός και πνευματικός του ιδρύματος. Ο Νικόλαος βρήκε στο πρόσωπο του αγίου κληρικού το στήριγμα, που είχε ανάγκη για να αντιμετωπίσει τα βάσανα και τους πόνους του. Εκείνος του μίλησε για τις θλίψεις στη ζωή μας, οι οποίες δεν έχουν πάντοτε αρνητική επίδραση, αλλά και θετική, διότι μας θυμίζουν τη φθαρτότητα της ανθρώπινης φύσης και γίνονται συχνά αιτία χαλύβδωσης της πίστης μας. Ο Νικόλαος άκουγε με θέρμη τα λόγια του Ανθίμου, τα οποία λειτουργούσαν στην ψυχή του σαν βάλσαμο και πνευματικό γιατρικό. Άρχισε λοιπόν να καλλιεργεί στην ψυχή του την αρετή της υπομονής, ασκούνταν να υπομένει με καρτερία το πρόβλημά του και να δοξάζει το Θεό, ο Οποίος του έδωσε αυτή τη δοκιμασία, εν τέλει, για το καλό του.

      Πέρασαν δύο χρόνια και ο Νικόλαος αισθάνθηκε την ανάγκη να ασπασθεί τον μοναχισμό. Έτσι πήρε την απόφαση να γνωστοποιήσει την επιθυμία του στον πνευματικό του πατέρα. Ο Άνθιμος, αφού εξέτασε αν πραγματικά ήθελε να αλλάξει τη ζωή του με το μοναχικό σχήμα, δέχτηκε και έκαμε το δέοντα να γίνει η κουρά του, παίρνοντας το όνομα Νικηφόρος. Αμέσως άρχισε τον πνευματικό του αγώνα, με προσευχή, νηστεία, αγρυπνία, άσκηση των αρετών και αποκοπή των παθών. Παρά το γεγονός ότι η υγεία του επιδεινώνονταν συνεχώς, οι πληγές ήταν πλέον εμφανείς στο σώμα του και οι πόνοι και οι κνησμοί τον βασάνιζαν ανελέητα,  προσεύχονταν τις νύχτες και έκανε αμέτρητες μετάνοιες. Τηρούσε με ακρίβεια τις νηστείες, παρά το ότι δεν το επέτρεπε η υγεία του. Παράλληλα εργαζόταν σκληρά στους κήπους του ιδρύματος και είχε αναλάβει καθήκοντα ψάλτη στο ναΐδριο λεπροκομείου.

     Με το παράδειγμά του, την υπομονή του και τους γλυκείς και παρηγορητικούς λόγους του έδινε κουράγιο στους άλλους ασθενείς, τους οποίους υπηρετούσε και στήριζε όσο του επέτρεπαν οι δυνάμεις του. Αλλά η νόσος προχωρούσε ραγδαία. Κάποια στιγμή προσβλήθηκαν και τα μάτια του και τυφλώθηκε. Η νέα περιπέτεια δεν τον κατέβαλε. Διακονούσε με την αφή και έψαλλε από μνήμης! Η μόνη δύναμη και παρηγοριά,  που του έμεινε ήταν η θερμή, η αδιάλειπτη, η νοερά προσευχή. Όλες τις ώρες της ημέρας κινούνταν τα παραμορφωμένα χείλη του, ψελλίζοντας την ευχή: «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με τον αμαρτωλό»!

      Το 1957 έκλεισε το λεπροκομείο της Χίου και ο άγιος Άνθιμος φρόντισε να στείλει τον Νικηφόρο στον αντιλεπρικό σταθμό Αγίας Βαρβάρας στο Αιγάλεω Αττικής. Του έδωσε δε και συστατική επιστολή προς τον εκεί υπηρετούντα κληρικό π. Ευμένιο, τονίζοντάς του να προσέξει «τον θησαυρό που του έστειλε η Παναγία, διότι είχε πολλά να ωφεληθεί από εκείνον». Ο θησαυρός ήταν ο ασθενής μοναχός Νικηφόρος! Ο π. Ευμένιος δέχτηκε με καλοσύνη τον 67χρονο τότε μοναχό Νικηφόρο, του οποίου το σώμα είχε παραμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό από τη νόσο. Η όρασή του είχε χαθεί εντελώς και το πρόσωπό του είχε αλγεινή μορφή.

     Γρήγορα διαπίστωσε ο π. Ευμένιος ότι είχε να κάμει με όντως άγιο άνθρωπο. Προσπάθησε να τον στηρίξει, όμως σύντομα διαπίστωσε πως όχι μόνο δεν είχε ανάγκη τη δική του στήριξη, αλλά εκείνος είχε τη δική του! Του ζήτησε να γίνει ο πνευματικός του πατέρας!

      Σύντομα διαπιστώθηκε η αγιότητά του λεπρού μοναχού Νικηφόρου. Τα χαρίσματα του Θεού, ήταν εμφανή σ’ αυτόν και η φήμη του έγινε γνωστή στην Αθήνα. Πληθώρα κόσμου έτρεχε στο ταπεινό κελί του ιδρύματος να τον γνωρίσει και

να πάρει την ευχή του. Παρά την παραμόρφωση του προσώπου του, αυτό έλαμπε από ουράνια ιλαρότητα και είχε μια παράδοξη ηρεμία. Ήταν πλέον κατάκοιτος και τα άκρα του σώματός του ήταν μόνιμα αγκυλωμένα και παράλυτα. Οι πόνοι του αφόρητοι, οι κνησμοί ανυπόφοροι και πυκνό σκοτάδι σκέπαζε τα βλέφαρά του. Όμως όλα αυτά δεν τον εμπόδιζαν να υποδέχεται τους επισκέπτες του και να τους δίνει συμβουλές και κουράγιο στα δικά τους προβλήματα! Τους συμβούλευε να υπομένουν τις θλίψεις της ζωής, διότι εν τέλει αυτές λειτουργούν ευεργετικά για την πνευματική μας πρόοδο και προκοπή! Δίδασκε με το προσωπικό του παράδειγμα την υπομονή και την πίστη στην πρόνοια του Θεού!  

      Στις 4 Ιανουαρίου του 1964, σε ηλικία 74 ετών, τον κάλεσε ο Θεός κοντά Του. Τον πήρε στα υπερουράνια δώματά Του, για να τον αναπαύσει στους αιώνες των αιώνων. Να τον ανταμείψει για την υπομονή του και την εμπιστοσύνη του στη δική Του πρόνοια. Κηδεύτηκε στον Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων και ετάφη στο εκεί κοιμητήριο. Όταν έγινε εκταφή του σκηνώματός του τα χαριτόβρυτα οστά του ευωδίαζαν, σαφές δείγμα της αγιότητάς του. Δεν είναι λίγες οι μαρτυρίες για επιτέλεση θαυμάτων. Ο πιστός λαός αποφάνθηκε ενωρίς για την αγιότητά του. Η τυπική αγιοκατάταξή του έγινε τον Δεκέμβριο του 2012 και ορίστηκε να τιμάται η μνήμη του την 4^η Ιανουαρίου, ημέρα της οσιακής κοιμήσεώς του.

     Ο άγιος Νικηφόρος είναι ένα από τα άπειρα θαυμαστά παραδείγματα υπομονής, την οποία η Εκκλησία μας ανήγαγε σε ύψιστη αρετή. Οι ασθένειες είναι το ολέθριο αποτέλεσμα της αμαρτίας στην ανθρώπινη φύση, η οποία μαρτυρεί τη φθαρτότητα και προμηνύει τον θάνατο. Αλλά ο Θεός του ελέους και των οικτιρμών μπορεί, με τη δική μας θέληση και προσπάθεια να μεταμορφώσει την οποιαδήποτε κακοπάθειά μας σε μέσον πνευματικής μας ωριμάνσεως και τελειώσεως. Αυτή την αρχή ακολούθησε ο πολύπαθος και μακάριος ετούτος άνθρωπος! Ας είναι για όλους μας παράδειγμα και ας τον μιμούμαστε όσο μπορούμε στην υπομονή και την πίστη στην πρόνοια του Θεού!  

 

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ

Εν Πειραιεί τη 16η Δεκεμβρίου 2024 

ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΟΙ ΑΝΤΙΧΑΛΚΗΔΟΝΙΕΣ «ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ»;

(Σχολιασμός κειμένων σχετικά με την πρόσφατη συνάντηση του «Διμερούς Θεολογικού Διαλόγου της Ορθοδόξου Εκκλησίας και των  Αρχαίων Ανατολικών Εκκλησιών»)

          Στα πλαίσια της λεγομένης «Οικουμενικής Κινήσεως» η Εκκλησία μας διεξάγει εδώ και πολλές δεκαετίες θεολογικούς διαλόγους με διάφορες αιρετικές ομάδες, με απώτερο σκοπό την μεταστροφή των αιρετικών και την επιστροφή τους στην Μία και Αδιαίρετη Εκκλησία του Χριστού, ήτοι: στην Ορθοδοξία την αληθινή και μοναδική Εκκλησία, η οποία, μόνη Αυτή διατηρεί την γνησιότητα της βιβλικής και αγιοπατερικής παράδοσης. Μόνον Αυτή σέβεται με απόλυτη πιστότητα την Συνοδική Παράδοση, δια της οποίας οριοθετείται, εν Αγίω Πνεύματι, η σώζουσα αλήθεια. Αλλά, επειδή όλες οι αιρετικές ομάδες, οι οποίες συμμετέχουν στους θεολογικούς διαλόγους, δεν πείθονται και δεν εκδηλώνουν διάθεση για αποβολή των κακοδοξιών τους και την επιστροφή τους στην Μία και αδιαίρετη Εκκλησία, η Ορθοδοξία συνεχίζει να διαλέγεται, με το αιτιολογικό, «να δίνει την ορθόδοξη μαρτυρία στους ετεροδόξους αδελφούς μας». Δυστυχώς οι διάλογοι έχουν οδηγηθεί σε πλήρη αναποτελεσματικότητα και εν πολλοίς βαίνουν σε βάρος της Ορθοδοξίας, διότι οι ορθόδοξοι αναγκάζονται να «κατανοούν» τις πλάνες των αμετανόητων αιρετικών ως «ορθόδοξες διαφορετικές παραδόσεις», τις οποίες έχει «παρανοήσει» η Ορθοδοξία! 

     Ορισμένες από αυτές τις θρησκευτικές κοινότητες, που διαλλέγεται η Ορθόδοξη Εκκλησία μας, είναι και οι λεγόμενες «Αντιχαλκηδόνιες Εκκλησίες», και κύρια όσες ακολουθούν τον κλάδο το Μονοφυσιτισμού. Για ενημέρωση των αναγνωστών μας αναφέρουμε πως, «Με την γενική ονομασία “Μονοφυσίτες” εννοούμε ένα πλήθος θρησκευτικών ομάδων με μικρές δογματικές διαφορές αναμεταξύ τους. Το μεγαλύτερο λάθος της διδασκαλίας τους- εξ ου και η ονομασία τους- είναι πως ο Χριστός είχε μια φύση, την θεϊκή. Αυτό διότι κατά την ένωση της θείας με την ανθρώπινη φύση- όπως υποστηρίζουν- υπερτέρησε η πρώτη και ούτε λίγο ούτε πολύ “απορρόφησε” την δεύτερη. Αυτήν την αυθαίρετη θεωρία επινόησε ο Αρχιμανδρίτης Ευτυχής τον 5ο αιώνα παρασύροντας μαζί του στην πλάνη πολλούς ακόμη (π.χ. Σεβήρος, Διόσκουρος κλπ.). Η 4η Οικουμενική Σύνοδος καταδίκασε αυτήν την αίρεση. Η απόφαση επικυρώθηκε με το γνωστό θαύμα της Αγίας Ευφημίας. Δυστυχώς πολλοί αποκόπηκαν από την Εκκλησία μένοντας έως τώρα στην πλάνη και παραδεχόμενοι μόνον τις 3 πρώτες Συνόδους. Φυσικά όποιος δεν αποδέχεται μέρος τις αληθείας την αρνείται ολόκληρη. Απόγονοι αυτών είναι οι Κόπτες, Συριάνοι, Ιακωβίτες, Αρμένιοι, Αιθίοπες κ.α.»[1]. Αυτές τις πλάνες, τις οποίες δεν απορρίπτουν οι σύγχρονοι Μονοφυσίτες, καλούνται και εν πολλοίς εξαναγκάζονται, να «ερμηνεύσουν ορθοδόξως» οι εκπρόσωποι των Ορθοδόξων Εκκλησιών στους διμερείς θεολογικούς διαλόγους!

      Αφορμή για την παρούσα ανακοίνωσή μας πήραμε από Έκθεση Πεπραγμένων του  «Διμερούς Θεολογικού Διαλόγου της Ορθοδόξου Εκκλησίας και των  Αρχαίων Ανατολικών Εκκλησιών» από τον Ελλογιμώτατο Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Δ. Μόσχο, το οποίο έλαβε χώρα στο Παπικό Κέντρο Logos, στην Μονή Αγίου Bishoy, Wadi El Natrum, στην Αίγυπτο, από την 16^η έως 17^η Σεπτεμβρίου ε.ε., με τίτλο: «“η γαρ αγάπη του Χριστού συνέχει ημάς” (Β΄ Κορ.δ΄,14)» και την εισήγηση με τίτλο: «Ο Διμερής Διάλογος με τις Ανατολικές Ορθόδοξες Εκκλησίες και η Εκκλησία της Ελλάδος».

      Αφού μελετήσαμε με προσοχή τα δύο κείμενα, παρατηρούμε ως αρχή την εσφαλμένη αναφορά στις αιρετικές κοινότητες των αντιχαλκηδονίων ως «Ανατολικές Ορθόδοξες Εκκλησίες», ένας όρος, ο οποίος έχει παγιωθεί σ’ αυτές τα τελευταία χρόνια. Όμως ο όρος «ορθοδοξία», που σημαίνει «ορθή δόξα», έχει υιοθετηθεί εξ’ αρχής από την Ορθόδοξη Καθολική Εκκλησία μας, για να ορίσει την γνήσια, απαραχάρακτη και μόνη σώζουσα πίστη, την οποία κατέχει μόνο Αυτή, όπως διδάχτηκε από τον Κύριο, κηρύχτηκε από τους Αγίους Αποστόλους στην οικουμένη, οριοθετήθηκε από τις Άγιες Συνόδους και τηρήθηκε από τους Αγίους Πατέρες. Οι Αντιχαλκηδόνιες «εκκλησίες» δεν είναι και δεν μπορούν να ονομάζονται ορθόδοξες, διότι διέστρεψαν την ορθή πίστη και καταδικάστηκαν από τις Άγιες Συνόδους ως αιρετικές. Σφετερίζονται τον όρο «ορθόδοξες», προφανώς για παραπλάνηση. Και αυτό είναι, κατά τη γνώμη μας, ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, το οποίο παραβλέπεται από ορθοδόξου πλευράς. Αν λοιπόν οι Αντιχαλκηδόνιες «εκκλησίες» είναι «ορθόδοξες», τότε γιατί συνεχίζει να διαλέγεται η Εκκλησία μας με αυτές και γιατί δεν κάνει την ένωση; Δεν είναι αυτό μια κραυγαλέα αντίφαση;

      Όσον αφορά στο κείμενο του Καθηγητή κ. Δ. Μόσχου, της αναφοράς του στα πεπραγμένα της συνάντησης, δεν έχουμε να κάμουμε κάποιες παρατηρήσεις, αφού περιορίζεται στη σύνθεση και τις εργασίες της συνάντησης. Αρκέστηκε να κάμει μια επισκόπηση των αντιδράσεων, από ορθοδόξου πλευράς, μετά την δεκαετία του 1990 και ιδίως του 2000. Στην εισήγησή του «επεσήμανε την ανάγκη να επιταχυνθούν οι διαδικασίες καθώς συντρέχουν και γεωπολιτικοί λόγοι που απαιτούν την ενότητα των Χριστιανών ειδικά μεταξύ των Ορθοδόξων και Αρχαίων Ανατολικών».  Προβληματιζόμαστε βεβαίως για την όποια επιτάχυνση.

     Ο κ. Καθηγητής κ. Δ. Μόσχος ανάγνωσε και την εισήγηση του Σεβ. Μητροπολίτη Ν. Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ. Γαβριήλ. Στην εισήγησή του ο Σεβασμιώτατος ορθότατα έκανε μια λεπτομερή παράθεση γεγονότων και λεγομένων στις ως τώρα συναντήσεις. Από τις παραθέσεις δηλώσεων από μέρους των Αντιχαλκηδονίων, διαφαίνεται ξεκάθαρα η πλήρης απροθυμία τους να αποποιηθούν τις πλάνες τους και να ενταχτούν στην αδιαίρετη Εκκλησία. Μάλιστα συχνά προβάλλουν εξωφρενικές απαιτήσεις, όπως λ.χ. άρση των αναθεμάτων κατά των «αγίων» του Μονοφυσιτισμού, Δίσκουρο και Σεβήρο!

       Επ’ αυτού του θέματος έχουν αποφανθεί κορυφαίοι ορθόδοξοι θεολόγοι, ότι οι πεισματικά αρνούμενοι τους Όρους της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου αιρετικοί, μεταχειρίζονται λεκτικά σχήματα για να «αποδείξουν» την δήθεν «ορθοδοξία» τους, ενώ στην ουσία παραμένουν πεισματικά στις πλάνες τους. Ισχυρίζονται ότι δήθεν η Ορθόδοξη Εκκλησία «λειτούργησε» υπό το κράτος μισαλλοδοξίας και δεν θέλησε να κατανοήσει τον ορθόδοξο τρόπο σκέψης και έκφρασής τους.   

       Παραθέτουμε ορισμένα αποσπάσματα σχετικών κειμένων, για να καταλάβουν οι αναγνώστες μας ότι οι Αντιχαλκηδόνιες «εκκλησίες» βρίσκονται και εμμένουν στις πλάνες τους. Και ότι, οι εκ των ορθοδόξων, οι οποίοι τις «βλέπουν» ως «ορθόδοξες», σφάλουν και βλάπτουν, τόσο την Εκκλησία, όσο και τους ίδιους τους αιρετικούς, τους οποίους δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι βρίσκονται στην αλήθεια, ότι οι «εκκλησίες» τους είναι γνήσιες και επεργάζονται τη σωτηρία. 

       Ο Ομότιμος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ π. Θεόδωρος Ζήσης, στο περιοδικό «ΘΕΟΔΡΟΜΙΑ», δημοσίευσε ένα αρκετά διαφωτιστικό σχετικό άρθρο με θέμα: «Η "ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ" ΤΩΝ ΑΝΤΙΧΑΛΚΗΔΟΝΙΩΝ ΜΟΝΟΦΥΣΙΤΩΝ», στο οποίο ξεκαθαρίζεται η θέση των αντιχαλκηδονίων «εκκλησιών». Μεταξύ των άλλων τόνισε: «Εἶναι γνωστὸν ὅτι μεταξὺ τῶν διαλόγων ποὺ διεξάγει ἡ Ὀρθόδοξος Καθολικὴ Ἐκκλησία μὲ τοὺς ἑτεροδόξους συμπεριλαμβάνεται καὶ ὁ διάλογος μὲ τοὺς Μονοφυσίτας ἢ τοὺς Ἀντιχαλκηδονίους ἢ τοὺς Προχαλκηδονίους ἢ τοὺς Ἀρχαίους Ἀνατολικοὺς ἢ τοὺς ἐσχάτως καὶ ἄντικρυς πρὸς τὴν Παράδοση ἀποκαλουμένους Ὀρθοδόξους Ἀνατολικούς. Ὁ διάλογος αὐτὸς στὸ ἐπίπεδο τῆς Μεικτῆς Θεολογικῆς Ἐπιτροπῆς ποὺ τὸν διεξάγει ἔχει καταλήξει σὲ συμφωνία, ἀπὸ τὴν ὁποία προκύπτει ὅτι δῆθεν δὲν μᾶς χωρίζει τίποτε στὴν πίστη, ὅτι οἱ θεωρούμενες μέχρι τώρα διαφορὲς ὀφειλόταν σὲ παρανόηση καὶ παρεξήγηση τῆς θεολογικῆς ὁρολογίας, ποὺ τὴν κατάλαβαν τώρα καλύτερα οἱ εἰδικοὶ θεολόγοι ἐπιστήμονες ἀπὸ τοὺς ἁγίους Πατέρας, καὶ ὅτι ἡ ἀρχικὴ ἀπόσχιση τῶν Ἀντιχαλκηδονίων ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία δὲν ὀφειλόταν σὲ θεολογικοὺς ἀλλὰ σὲ πολιτικοὺς λόγους»[2].

     Και συνεχίζει: «Ἡ παραμορφωτικὴ αὐτὴ τῶν πραγμάτων εἰκόνα κυκλοφοροῦσε κυριαρχικὰ ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῶν συνομιλιῶν, τόσο στὶς τέσσαρες ἀνεπίσημες συνδιασκέψεις Ὀρθοδόξων καὶ Ἀντιχαλκηδονίων, ποὺ σημειωτέον ἔγι­ναν μὲ πρωτοβουλία τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν, ὅσο καὶ στὶς ἐπίσημες συναντήσεις τῆς Διορθοδόξου ἐπὶ τοῦ διαλόγου αὐτοῦ Ἐπιτροπῆς καὶ στὶς συνδια­σκέψεις κατόπιν τῆς Μεικτῆς Θεολογικῆς Ἐπιτροπῆς. Ὑπῆρχαν μάλιστα καὶ πρόσωπα, μέλη τοῦ διαλόγου καὶ ἐκπρόσωποι Ἐκκλησιῶν, ποὺ πίστευαν ὅτι ἡ "Ὀρθοδοξία" τῶν Ἀντιχαλκηδονίων εἶναι ἀναμφίβολος καὶ ἐκτὸς πάσης ἀμφισβητήσεως, περιττεύει ἐπομένως καὶ ὁ θεολογικὸς διάλογος, ποὺ θὰ περιπλέξει περισσότερο τὰ πράγματα. Συνιστοῦσαν γι' αὐτὸ καὶ ἐπρότειναν νὰ προχωρήσουν οἱ Ἑκκλησίες σὲ ἁπλὴ διακήρυξη τῆς ἑνώσεως, γιατὶ οἱ δεκαπέντε αἰῶνες χωρισμοῦ ἦσαν ἀδικαιολόγητοι, καὶ ἐπομένως κατὰ τὸ σκεπτικὸ αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία βρισκόταν ὅλους αὐτοὺς τοὺς αἰῶνες σὲ πλάνη, καὶ ἔκαναν λάθος οἱ ἑκατοντάδες τῶν μεγάλων καὶ ἐπιφανῶν καὶ σοφῶν καὶ φωτισμένων ἁγίων Πατέρων ποὺ ἀγωνίσθηκαν καὶ ἔγραψαν ἐναντίον τῶν Μονοφυσιτῶν, Ἰακωβιτῶν, Ἀκεφάλων, Σεβηριανῶν κ.τ.λ., ἀλλὰ καὶ τὸ πλῆθος τῶν ἁπλῶν ἀλλὰ φωτισμένων καὶ ἁγίων γερόντων, οἱ ὁποῖοι, ὅπως φανερώνουν πάμπολλες διηγήσεις στὰ Γεροντικά, οὔτε νὰ συνομιλήσουν δεχόταν μὲ Ἀντιχαλκηδονίους, μέχρις ὅτου ἀποκηρύξουν τὴν αἵρεση καὶ ἀναγνωρίσουν τὶς ἀποφάσεις τῆς Δ' ἐν Χαλκηδόνι Οἰκουμενικῆς Συνὸδου»[3].

      Εξίσου διαφωτιστική είναι και σχετική μελέτη της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους, με συντάκτη τον Μοναχό Λουκά Γρηγοριάτη, με τίτλο: «Ο σύγχρονος διάλογος Ορθοδόξων και Αντιχαλκηδονιων υπό το φως της παραδόσεως της Εκκλησίας».  Μεταξύ των άλλων τονίστηκε πως, «Στην εποχή μας δόθηκε ή δυνατότης για νέο διάλογο. Αναντιρρήτως υπήρξε εκ μέρους ορισμένων Αντιχαλκηδονίων υγιής πρόθεσις προσεγγίσεως και ειλικρινούς διαλόγου. Προφανώς και ή Ορθόδοξος Εκκλησία, συνεπής στην αποστολικότητά της, δεν ήτο δυνατόν να αρνηθή τον διάλογο, ό οποίος άρχισε με πρωτοφανή αισιοδοξία. Ή δυσχερής θέσις των χριστιανικών αυτών λαών εν τω μέσω της μουσουλμανικής πλημμυρίδος και ή ημετέρα φυσική συμπάθεια προς τους πονεμένους αυτούς ανθρώπους υπήρξε ισχυρό κίνητρο επισπεύσεως των διαδικασιών. Όμως το κλίμα ευφορίας επέτειναν και αρνητικοί από Ορθοδόξου απόψεως παράγοντες, όπως ή οικουμενιστική προοπτική του 20οϋ αιώνος και ή άμβλυνσις γενικώς των θεολογικών κριτηρίων. Διερευνών τους λόγους της πρώτης αυτής ευφορίας ό μετριοπαθής στις κρίσεις του Σεβ. Μητροπολίτης Εφέσου Χρυσόστομος σημειώνει: “Ίσως διότι δεν ήτο δυνατόν να είχον συνειδητοποιηθή εκ πρώτης αρχής αι ιστορικοθεολογικαί δυσκολίαι δια μίαν τοιαύτην ποθητήν ένωσιν”. Ό ανεπίσημος Διάλογος (1964-1971) ωδήγησε σε συμφωνίες θεολογικώς απαράδεκτες. Βεβαιώθηκε ή πλήρης και βαθεία συμφωνία επί της ουσίας του Χριστολογικού δόγματος. Ό Όρος της Δ' Οικουμενικής Συνόδου αποσιωπήθηκε και άντ' αυτού προτάθηκε ή σύνταξις νέας διατυπώσεως (formula) της κοινής υποτίθεται πίστεως. Ή συναρίθμησις των μετέπειτα τεσσάρων Οικουμενικών Συνόδων Ε΄ έως Ζ' παρεκάμφθη με θεολογικές σοφιστείες (διάκρισις "προθέσεως" και "ορολογίας" της Συνόδου). Και, τέλος, ή άρσις των αναθεμάτων θεωρήθηκε δυνατή εφ' όσον ή πίστις είναι δήθεν κοινή και εφ' όσον δεν υποχρεούνται οι Εκκλησίες να αποδεχθούν ως αγίους τους πρώην αιρεσιάρχας και αναθεματισμένους»[4].

      Όσον αφορά στην συμπάθειά μας και στην πικρία μας για τις δοκιμασίες των εντός του ισλαμικού κόσμου διαβιούντων Μονοφυσιτών, είναι δεδομένη, όπως και για κάθε άνθρωπο. Αλλά δεν μπορεί και δεν πρέπει να επηρεάζει τη θέση μας όσον αφορά τις πλάνες τους, τις οποίες οφείλουμε να προβάλουμε και να ελέγχουμε, με γνώμονα πάντοτε την αγάπη. Το ως άνω κείμενο επισημαίνει: «Και ἀσφαλῶς οἱ ἅγιοι Πατέρες καὶ οἱ ὅσιοι γεροντάδες δὲν εἶχαν λιγώτερη ἀγάπη καὶ κατανόηση ἀπὸ τοὺς σημερινοὺς ὑπερμάχους τῆς ἑνώσεως, ἀντίθετα ἡ στάση τους ὀφειλόταν σὲ φροντίδα, ποιμαντικὴ καὶ παιδαγωγική, νὰ συνειδητοποιήσουν οἱ ἐκτραπέντες τὸ λάθος καὶ νὰ ὁδηγηθοῦν στὴν ὁρθὴ πίστη ποὺ εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεση σωτηρίας. Ἀγαπᾶ ἐκεῖνος ποὺ λέγει τὴν ἀλήθεια, ἔστω καὶ ἂν πικραίνει κατ' ἀρχὴν καὶ δημιουργεῖ ἀντίδραση, καὶ ὄχι ἐκεῖνος ποὺ παραπλανᾶ καὶ κρύβει τὴν ἀλήθεια, ὑπολογίζοντας στὶς πρόσκαιρες ἀνθρώπινες σχέσεις καὶ ὄχι στὶς αἰώνιες πραγματικότητες»[5].

       Το κείμενο της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους αποδομεί πλήρως όσους νομίζουν δια την δήθεν «ορθοδοξία» των αιρετικών αντιχαλκηδονίων. «Ή θεολογική κριτική που ασκήθηκε εν τω μεταξύ αποδεικνύει ότι οι Κοινές Δηλώσεις είναι καρπός δογματικών υποχωρήσεων εκ μέρους των Ορθοδόξων. Οι Αντιχαλκηδόνιοι δεν υποχώρησαν ούτε βήμα από την Χριστολογία του Σεβήρου, την οποία και διετύπωσαν με σαφήνεια στις Κοινές Δηλώσεις. Αυτό φαίνεται από τα εξής: 1) Καταδικάζουν τον νεστοριανισμό και τον ευτυχιανισμό, αλλά δεν καταδικάζουν τον σεβηριανισμό που είναι ό μονοφυσιτισμός των συγχρόνων μας Αντιχαλκηδονίων. 2) Αποσιωπούν την Δ' Οικουμενική Σύνοδο στο σύνολο της. Αναφέρονται στην διδασκαλία των Οικουμενικών Συνόδων Ε', ΣΤ' και Ζ', όχι ως ορθοδόξου διδασκαλίας αποδεκτής και από αυτούς τους ιδίους, αλλά ως χριστολογικής ερμηνείας των Ορθοδόξων, την οποία οι Αντιχαλκηδόνιοι δεν έχουν λόγους να την αρνηθούν στους Ορθοδόξους. 3) Αναφέρονται στην θεία φύσι του Χριστού μετά των φυσικών της ιδιοτήτων και στην ανθρωπινή φύσι Του μετά των φυσικών της ιδιοτήτων, αλλά σταματούν στο σημείο αυτό. Έτσι αναδιατυπώνουν το εκ δυο φύσεων. Όμιλούν στην συνέχεια περί ενώσεως των φύσεων, αλλά δεν αναφέρονται στην ύπαρξι των φύσεων εν τη ενώσει: δεν αναδιατυπώνουν δηλαδή το εν δύο φύσεσι. Επιτρέπουν στους Ορθοδόξους να διατηρούν την δυοφυσιτική ορολογία, εφ' όσον δι' αυτής δεν νεστοριανίζουν, αλλά νομιμοποιούν τους Αντιχαλκηδονίους να διατηρούν την σεβηριανή ορολογία, ωσάν αυτή να είναι άμοιρος μονοφυσιτικού φρονήματος. 4) Ομολογούν ότι ό Σαρκωθείς Λόγος είναι το υποκείμενο πάσης θελήσεως και ενεργείας εν Χριστώ (ορθώς, διότι προφυλάσσει από τον νεστοριανισμό), αλλά δεν λέγουν ταυτοχρόνως ότι οι φύσεις εν Χριστώ είναι φυσικώς ενεργητικές και θελητικές, ώστε ό Χριστός να είναι ό ενεργών καθ' εκατέραν των φύσεων μετά της θατέρου κοινωνίας. Ή περικεκομμένη διατύπωσις εισάγει σιωπηρώς και τεχνηέντως τον σεβηριανό μονοενεργητισμό. 5) Παραχωρούν στους Αντιχαλκηδονίους την δυνατότητα να ορίζουν το υποστατικώς εν τω Χριστώ ως μίαν ηνωμένην θεανθρωπίνην φύσιν. Εισάγουν έτσι με άλλες λέξεις την σεβηριανή μία σύνθετη φύσι»[6].

      Δεν έχουμε τα περιθώρια να επεκταθούμε περισσότερο για να καταδείξουμε ότι οι αντιχαλκηδόνιες «εκκλησίες» παραμένουν αιρετικές και ότι οι απόψεις των ορθοδόξων θιασωτών  της «ορθοδοξίας» αυτών παραμένουν έωλες και ίσως βλαπτικές για τους ίδιους, για την ορθόδοξη αυτοσυνειδησία και κύρια για την συνειδητοποίηση των αιρετικών των πλανών τους, για μετάνοια και επιστροφή στην σωστική αγκαλιά της Μίας και Αδιαίρετης Εκκλησίας του Χριστού. Χαρακτηριστική και λίαν προβληματική είναι η κοινή δήλωση ορθοδόξων και μονοφυσιτών: «Κατενοήσαμεν τώρα σαφῶς ὅτι ἀμφότεραι αἱ οἰκογένειαι διετήρησαν πάντοτε πιστῶς τὴν αὐτὴν αὐθεντικὴν Ὀρθόδοξον Χριστολογικὴν πίστιν καὶ τὴν ἀδιάκοπον συνέχειαν τῆς ἀποστολικῆς παραδόσεως, καίτοι ἐχρησιμοποίησαν χριστολογικοὺς ὅρους κατὰ διάφορον τρόπον»[7]!      

      Περαίνουμε την ανακοίνωσή μας με την παρατήρηση ότι δεν μπορούμε, δεν έχουμε το δικαίωμα να μεταθέτουμε όρια που έθεσαν οι θεοφώτιστοι και θεηγόροι άγιοι Πατέρες. Και τούτο διότι η διδασκαλία τους εκφράζει την σώζουσα αλήθεια, καρπός προσευχής και αγιότητας, έκφραση της επενέργειας του Παναγίου Πνεύματος, το Οποίο οδηγεί την Εκκλησία «εις πάσαν την αλήθειαν» (Ιωάν.16,13). Οι άγιοι Πατέρες, τα στόματα του Αγίου Πνεύματος, αποφάνθηκαν, Συνοδικώ τω τρόπω, ότι οι Μονοφυσίτες (αρχαίοι και σύγχρονοι) παρέκλιναν από την ορθή πίστη, ότι δεν φρονούσαν και συνεχίζουν να μην φρονούν την σώζουσα αλήθεια της Μιας και Αδιαίρετης Εκκλησίας. Ως εκ τούτου, εμείς οι σύγχρονοι, για να τους ενώσουμε ξανά στην Εκκλησία, θα πρέπει να έχουμε οδηγούς τους Πατέρες, οι οποίοι, από αγάπη και ευθύνη, αναγκάστηκαν να τους αποκόψουν από το εκκλησιαστικό σώμα, «ως σεσηπότα μέλη». Η όποια αυστηρότητά μας θα πρέπει να είναι εναρμονισμένη με αυτή των Πατέρων, η οποία εν τέλει, ήταν απαύγασμα αγάπης προς αυτούς και όχι προϊόν μισαλλοδοξίας, όπως συκοφαντικά διατείνονται ορισμένοι. Πόσο πιο «φιλάνθρωποι» μπορούμε να φανούμε εμείς από τους Πατέρες της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, οι οποίοι καταδίκασαν και αναθεμάτισαν, «Εὐτυχῆ καὶ Διόσκορον δυσφημήσαντας, τῆς θείας αὐλῆς ἐξελάσασα, συναποβάλλοντες αὐτοῖς Σεβῆρον, Πέτρον καὶ τὴν πολυβλάσφημον αὐτῶν ἀλληλόπλοκον σειράν»[8]; Με ποιο δικαίωμα θα άρουμε τα αναθέματα αυτών των αιρεσιαρχών («αγίων» των Μονοφυσιτών) και θα τους συγκατατάξουμε με τους αγίους Πατέρες, οι οποίοι δίκαια τους αναθεμάτισαν; 

Εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και Παραθρησκειών

---

[1] https://www.impantokratoros.gr/monofysites.el.aspx

[2] https://www.theodromia.gr/625DC6B1.el.aspx

[3] Όπου ανωτέρω

[4]https://www.zoiforos.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=9660:o-sygxronos-dialogos-orthodokson-kai-antixalkidonion-ypo-to-fos-tis-paradoseos-tis-ekklisias&Itemid=167

[5] https://www.theodromia.gr/625DC6B1.el.aspx

[6]https://www.zoiforos.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=9660:o-sygxronos-dialogos-orthodokson-kai-antixalkidonion-ypo-to-fos-tis-paradoseos-tis-ekklisias&Itemid=167

[7]Δευτέρα κοινὴ Δήλωσις καὶ προτάσεις πρὸς τὰς Ἐκκλησίας τῆς Μεικτῆς ἐπὶ τοῦ Διαλόγου Ἐπιτροπῆς (Γενεύη, Σεπτέμβριος 1990)

[8] https://www.theodromia.gr/625DC6B1.el.aspx

 

 

Ἀγιουβέρδα, διαλογισμός, γιόγκα, τρόποι λήθης τοῦ ἀληθινοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ

 

Τοῦ κ. Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

 

   Ἡ ποικιλότροπη διάδοση τῆς ἀγιουβέρδα, τοῦ διαλογισμοῦ, τῆς γιόγκα, ἔχει αὐξηθεῖ κατὰ πολύ. Κέντρα ἐναλλακτικῶν θεραπειῶν (κέντρα Reiki, κέντρα ὁλιστικῆς ἰατρικῆς κ.λπ.), γυμναστήρια, “ἰδιωτικὲς” προσφορὲς” ἀνακοινώνουν κύκλους μαθημάτων γιόγκα, ἀγιουβέρδα, διαλογισμοῦ κ.λπ.

  Ἡ ποικιλία τῶν μορφῶν ποὺ παρουσιάζονται εἶναι ἀρκετὰ μεγάλη. Προσφέρονται ὡς karma yoga, sivananda yoga, hatha dynamic yoga, hot yoga; aghor yoga, nidra – satyananda yoga, agni yoga, angelica yoga κ.λπ.

  Δὲν εἶναι λίγοι οἱ Χριστιανοὶ οἱ ὁποῖοι καταφεύγουν σ’ αὐτά. Δὲν συνάδουν αὐτὰ μὲ τὴν ἐν Χριστῷ ζωή. Δὲν ἀντιλαμβάνονται τὶς ἰνδουιστικὲς καταβολές των; Ἀποτελεῖ τρόπο λήθης τοῦ ἀληθινοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. “Οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ”, μένουν μακριὰ ἀπὸ αὐτά.

  Κάποιοι ὁμιλοῦν καὶ γιὰ γιόγκα στὰ πλαίσια “ἑνοποιητικῆς ὁλιστικῆς θεραπείας”. Κέντρα γιόγκας καὶ ὁλιστικῆς θεραπείας (yoga & holistic therapy centre), γιὰ παράδειγμα στὴν Εὐρώπη κάνουν ἀναφορὰ στὰ λεγόμενα “ἐργαστήρια ἀγγέλων”, ὅτι δῆθεν θὰ λάβουν μεγάλη “πνευματικὴ” θεραπεία καὶ καθοδήγηση, μὲ “ἀγγέλους” “ἀρχαγγέλους” (ἄπαγε τῆς βλασφημίας) καὶ “ἀναληφθέντες δασκάλους”. Πρόκειται γιὰ πλάνες, σύμφωνα μὲ τὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἐναλλακτικὴ πλάνη τῆς καλούμενης «ἀγγελοθεραπείας», ποὺ προσφέρεται σὲ τέτοια κέντρα, ὑπάρχει καὶ ἡ πλάνη τῆς angelica yoga. Ὁμιλοῦν οἱ ἀσχολούμενοι μὲ τὴν πλάνη αὐτή, γιὰ δῆθεν θεραπευτικὲς ἰδιότητες τῶν 72 καλουμένων “ἀγγέλων” τῆς μεθόδου αὐτῆς τῆς angelica yoga. Ἔχει σχέση ἡ πλάνη αὐτὴ μὲ τὴ λεγόμενη “ἀγγελολογία” τῶν ἐναλλακτικῶν πλανῶν.

Ὁμιλοῦν γιὰ “ἐσωτερικὸ μετασχηματισμό”, γιὰ “καθαρισμὸ καὶ ἀνάπτυξη τῆς συνείδησης”. Μάλιστα γίνεται καὶ σχετικὴ ἀπαγγελία μὲ ἐπανάληψη τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ ποὺ καλοῦν “ἄγγελο”, σὰν ἕνα “μάντρα”.

Αὐτὴ ἡ ἀπαγγελία, ἰσχυρίζονται, ἀπελευθερώνει ἰσχυρὰ ἀνοίγματα τῆς συνείδησης ποὺ ἐκδηλώνονται σὲ αὔξηση τῆς συχνότητας τῶν ὀνείρων. Καὶ ὅταν ὁμιλοῦν γιὰ ὄνειρα, ἐννοοῦν αὐτὰ ποὺ βλέπουν ξύπνιοι.

Ὁμιλοῦν καὶ γιὰ “διόραση”, “διακοὴ” καὶ ἐξωσωματικὲς ἐμπειρίες. Ὁ ἀσχολούμενος μὲ τὴν angelica yoga, ἐκείνη τὴ στιγμὴ ζεῖ ὄχι μόνο τὴν ἀπόλυτη λησμοσύνη τοῦ δοτῆρος τῆς πραγματικῆς εἰρήνης Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ τὴ διάσταση τῆς πλάνης αὐτῆς.

«Ὡσανεὶ νεφέλαι τινὲς ζοφώδεις», κατὰ τὴ φράση τοῦ Ἁγίου Διαδόχου Φωτικῆς, σκοτίζουν τὸ νοῦ τοῦ ἀνθρώπου, κατακρατώντας τον στὶς ψευδαισθήσεις τῆς πλάνης αὐτῆς. Πέραν τῶν ἄλλων ἀντιστρατεύονται τὸ “ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε” (Α΄ Θεσ. ε΄ 17) καὶ τὸ “γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε, ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν” (Ματθ. κστ΄ 41).