Ο Σεβ. Σεβαστείας κ. Θεοδόσιος κάλεσε τις Ορθόδοξες Εκκλησίες να υποστηρίξουν την διωκόμενη Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία  

Η δίωξη της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας από τις αρχές είναι εγκληματική πράξη, αλλά μεγαλύτερο έγκλημα διαπράττουν εκείνοι που παρακολουθούν αυτή τη δίωξη και δεν κάνουν τίποτα, δήλωσε ο αρχιεπίσκοπος Θεοδόσιος.

Στις 2 Αυγούστου 2025, ο αρχιεπίσκοπος Σεβαστείας Θεοδόσιος (Πατριαρχείο Ιεροσολύμων) κάλεσε τους πνευματικούς και εκκλησιαστικούς ηγέτες του κόσμου, καθώς και τις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανθρωπιστικές οργανώσεις να υπερασπιστούν την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία που διώκεται από τις αρχές και τον Προκαθήμενό της. Ο ιεράρχης δημοσίευσε δημόσια δήλωση στη σελίδα στο Facebook «Η Φωνή της Ορθόδοξης Εκκλησίας από τα Ιεροσόλυμα».

Ο αρχιεπίσκοπος Θεοδόσιος εξέφρασε την αγανάκτησή του για τις διώξεις κατά της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, που ηγείται από τον Μητροπολίτη Ονούφριο. Πρώτα απ’ όλα, καταδίκασε τις νέες θρησκευτικές νομοθετικές πρωτοβουλίες της ουκρανικής κυβέρνησης.

«Οι νέοι νόμοι θεσπίστηκαν για να περιορίσουν αυτή την Εκκλησία, το ποίμνιό της και να την στερήσουν από τη θέση της, παρά το γεγονός ότι είναι η μόνη νόμιμη και νομιμοποιημένη Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ουκρανία, και δεν αναγνωρίζουμε καμία άλλη εκκλησιαστική δομή», σημείωσε ο ιεράρχης.

Ξεχωριστά, ο Σεβασμιώτατος επισήμανε την πίεση στον Μακαριώτατο Μητροπολίτη Ονούφριο, τις διώξεις του κλήρου, τα γεγονότα γύρω από τη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου, τις αναγκαστικές εκδιώξεις μοναχών και πιστών από τους ναούς τους.

«Η δίωξη του Μητροπολίτη Ονούφριου και η απειλή δίκης εναντίον του, καθώς και το γεγονός ότι οι ιεράρχες, οι ιερείς και οι μοναχοί υποβάλλονται σε σκληρές συλλήψεις και διώξεις, όπως και η κατάληψη του ιστορικού μοναστηριού – της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου, η κατάληψη σειράς εκκλησιών και μοναστηριών και η εκδίωξη των πιστών από αυτά – όλα αυτά αποτελούν μέρος συστηματικών διώξεων κατά αυτής της αρχαίας Εκκλησίας», δήλωσε ο ιεράρχης.

Επίσης, υπογράμμισε την ηθική ευθύνη όλων όσων παραμένουν αδιάφοροι: «Η δίωξη της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ουκρανία από τις αρχές του Κιέβου είναι εγκληματική πράξη, αλλά ακόμη μεγαλύτερο έγκλημα διαπράττουν αυτοί που σιωπούν και παρακολουθούν αυτή τη δίωξη και δεν κάνουν τίποτα για να σταματήσουν την αδικία κατά αυτής της αδελφικής Εκκλησίας».

Ο αρχιεπίσκοπος Θεοδόσιος κάλεσε την παγκόσμια Ορθοδοξία, καθώς και τις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανθρωπιστικές οργανώσεις να παρέμβουν άμεσα για την προστασία της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

«Απευθυνόμαστε σε όλους τους πνευματικούς και εκκλησιαστικούς αυθεντίες του κόσμου, καθώς και στις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανθρωπιστικές οργανώσεις με έκκληση να σταματήσουν αυτή τη συστηματική δίωξη, στην οποία υποβάλλεται αυτή η Εκκλησία», δήλωσε ο ιεράρχης της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων.

Επίσης, υπογράμμισε ότι προσεύχεται για τη λήξη του πολέμου στην Ουκρανία: «Ο πόλεμος – είναι το απόλυτο κακό, και δεν υπάρχουν καλοί και κακοί πόλεμοι – όλοι οι πόλεμοι είναι κακοί και πρέπει να απορριφθούν».

Όπως έγραψε η ΕΟΔ, το δικαστήριο παρέτεινε την κράτηση του μητροπολίτη Αρσενίου για δύο ακόμη μήνες.

 

Περὶ τῆς Ὀρθοδόξου Ἱερᾶς Εἰκόνος τῆς Ἁγίας Τριάδος  

Τοῦ κ. Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

  Ὁ Φώτης Κόντογλου στὸ βιβλίο του «Ἔκφρασις τῆς Ὀρθοδόξου Εἰκονογραφίας», γιὰ τὴν εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδας σημειώνει τὰ ἀκόλουθα: “Ἡ Ἁγία Τριάς, εἰς τύπον τῆς Φιλοξενίας τοῦ Ἀβραάμ. Εἰς τὸ μέσον τράπεζα, καὶ γύρωθεν αὐτῆς τρεῖς Ἄγγελοι, μὲ ἀρχαιοελληνικὰ φορέματα ἢ μὲ στιχάρια, κρατοῦντες σκῆπτρα καὶ εὐλογοῦντες τὰ φαγητά. Καὶ ὄπισθεν αὐτῶν ἵσταται, δεξιόθεν μὲν ὁ Πατριάρχης Ἀβραάμ, ἀριστερόθεν δὲ ἡ σύζυγος αὐτοῦ Σάρρα, ὑπηρετοῦντες αὐτούς. Κτήριον ἁπλοῦν, ὡς τοῖχος θυρίδας, ὑποδηλοῖ τὴν σκηνὴν τοῦ Πατριάρχου Ἀβραάμ, καὶ ἕν δένδρον σκιάζον αὐτούς, παριστάνον τὴν δρῦν τοῦ Μαμβρῆ. Οἱ τρεῖς ἄγγελοι εἰκονίζουν τὴν Ἁγίαν Τριάδα, ἡ ὁποία ἐφανερώθη οὕτως εἰς τὸν Ἀβραὰμ (Γένεσ. ιη΄,1). Ἡ ἐπιγραφὴ τῆς εἰκόνος εἶναι ἡ ἀκόλουθος: “Η ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΣ Ή Η ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ”*.

  Μὲ βάση αὐτὸ τὸ ὁποῖο ἀναφέρει ὁ Φώτης Κόντογλου, ὅτι δηλαδὴ “οἱ τρεῖς ἄγγελοι εἰκονίζουν τὴν Ἁγίαν Τριάδα, ἡ ὁποία ἐφανερώθη οὕτως εἰς τὸν Ἀβραὰμ (Γένεσ. ιη΄,1), ὁρίζει τὸ πῶς πρέπει νὰ παρουσιάζεται στὴν ἐκκλησιαστικὴ ἁγιογραφία ἡ Ἁγία Τριάδα. Αὐτὴ εἶναι ἡ μόνη δεκτὴ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδας.

  “Ὤφθη δὲ αὐτῷ ὁ Θεὸς πρὸς τῇ δρυΐ τῇ Μαμβρῇ, καθημένου αὐτοῦ ἐπὶ τῆς θύρας τῆς σκηνῆς αὐτοῦ μεσημβρίας· ἀναβλέψας δὲ τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ εἶδε, καὶ ἰδοὺ τρεῖς ἄνδρες εἱστήκεισαν ἐπάνω αὐτοῦ· καὶ ἰδὼν προσέδραμεν εἰς συνάντησιν αὐτοῖς ἀπὸ τῆς θύρας τῆς σκηνῆς αὐτοῦ καὶ προσεκύνησεν ἐπὶ τὴν γῆν καὶ εἶπε· κύριε, εἰ ἄρα εὗρον χάριν ἐναντίον σου, μὴ παρέλθῃς τὸν παῖδα σου…” Γέν. ιη΄ (1-33).

  “Οἱ τρεῖς ἄγγελοι εἰκονίζουν τὴν Ἁγίαν Τριάδα, ἡ ὁποία ἐφανερώθη οὕτως εἰς τὸν Ἀβραὰμ (Γένεσ. ιη΄,1)”, σημειώνει ὁ Φώτης Κόντογλου. Αὐτὸς εἶναι ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖον ἁγιογραφεῖται ἡ Ἁγία Τριάδα στὴν Ὀρθόδοξη Βυζαντινὴ Εἰκονογραφία.

“Καὶ γὰρ ὁ λογογράφος ἔγραψε τὸ βιβλίον καὶ τί ἔγραψεν ἐν τῷ Εὐαγγελίω; Πᾶσαν τὴν ἔνσαρκον οἰκονομίαν τοῦ Χριστοῦ καὶ παρέδωκεν τῇ Ἐκκλησίᾳ. Ὁμοίως καὶ ὁ ζωγράφος ποιεῖ…Ὡς μᾶλλον ἀμφότεροι μίαν ἐξήγησιν ἀπεγράψαντο, καὶ διδάσκουσιν ἡμᾶς”, λέγει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος.

Σύμφωνα μὲ τὴν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας, ἡ εἰκονογράφηση τῆς Ἁγίας Τριάδας, εἶναι εἰς τύπον τῆς Φιλοξενίας τοῦ Ἀβραάμ. Ἔτσι ὅρισε ἡ Ἐκκλησία μας νὰ ἁγιογραφεῖται ἡ εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδας.

Τὸ Πηδάλιον τῆς Ἐκκλησίας ἀναφερόμενο σὲ αὐτὸ ποὺ ἡ Ζ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος λέγει, γράφει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἀκόλουθα: «…ἐκεῖνο ὅπου ἡ Γραφὴ καὶ τὸ Εὐαγγέλιον φανερώνει διὰ τῶν ρημάτων, τοῦτο ὁ ζωγράφος παριστάνει διὰ τῶν εἰκόνων».

Στὴν εἰκονογράφηση τῆς Ἁγίας Τριάδας στὸν Παπισμό, παρουσιάζεται ὁ Πατὴρ ὡς γέρων, ὁ Χριστὸς ὅπως συνήθως τὸν ἁγιογραφοῦν οἱ ρωμαιοκαθολικοὶ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα “ἐν εἴδει περιστερᾶς”.

 Ἡ δυτικότροπη ἐπίδραση στοὺς Ὀρθόδοξους ἁγιογράφους ἐκτὸς ἀπὸ τὸν τεχνοτροπικὸ ἐπηρεασμό, εἶχε ὡς ἐπακόλουθο καὶ τὸν ἐπηρεασμὸ στὴν εἰκονογραφικὴ θεματολογία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.

Μάλιστα παρατηρεῖται τὸ φαινόμενο νὰ εἰκονογραφεῖται ἡ Ἁγία Τριάδα σὲ Ἱεροὺς Ναοὺς Ὀρθοδόξων μὲ τὸν τρόπο ποὺ οἱ ρωμαιοκαθολικοὶ τὴν εἰκονογραφοῦν, ἀλλὰ μὲ βάση τὴ βυζαντινὴ τεχνοτροπία, προσδίδοντάς της τοιουτοτρόπως μία χροιά, ἡ ὁποία λανθασμένα τὴν κάνει ἀποδεκτὴ καὶ ἀπὸ Ὀρθοδόξους, οἱ ὁποῖοι δὲν γνωρίζουν πῶς ἁγιογραφεῖται στὴν Ἐκκλησία ἡ εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδας.

Παρενθετικὰ νὰ ἀναφερθεῖ ὅτι ἡ εἰκονογράφηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος “ἐν εἴδει περιστερᾶς”, ἀντὶ ἐν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν, εἰκονογραφήθηκε καὶ στὴν εἰκόνα τῆς Πεντηκοστῆς, ἀπὸ τὸν ἱερομόναχο Διονύσιο ἐκ Φουρνᾶ τῶν Ἀγράφων.

Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐνῶ κατὰ τὴν Πεντηκοστὴ δὲν φανερώθηκε “ἐν εἴδει περιστερᾶς”, ἀλλὰ “ἐν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν”, ἐντούτοις παρατηροῦμε νὰ ἔχει εἰκονογραφηθεῖ “ἐν εἴδει περιστερᾶς”, λανθασμένα ἀπὸ τὸν ἱερομόναχο Διονύσιο ἐκ Φουρνᾶ τῶν Ἀγράφων. Αὐτὸ δὲν εἶναι σύμφωνο μὲ τὸ Εὐαγγέλιο.

Ἀναφερόμενος ὁ Φώτης Κόντογλου στὸ βιβλίο του “Ἔκφρασις τῆς Ὀρθοδόξου Εἰκονογραφίας – Τόμος Α΄”, σχετικὰ μὲ τὴν ἑρμηνεία τῆς ζωγραφικῆς τέχνης τοῦ Διονυσίου τοῦ ἐκ Φουρνᾶ τῶν Ἀγράφων σημειώνει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἀκόλουθα : “κακῶς γράφεται ἀκόμη εἰς τὴν «Ἑρμηνείαν», ὅτι εἰς τὴν Πεντηκοστὴν ζωγραφίζεται τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ὡς περιστερά, ἐνῶ μόνον εἰς τὴν Βάπτισιν ἐφανερώθη οὕτω. Τὸ Ἅγιον Πνεῦμα ἐφανερώθη κατὰ τρεῖς τρόπους: α΄ Ὡς περιστερὰ εἰς τὴν Βάπτισιν, β΄ ὡς νεφέλη φωτεινὴ εἰς τὴν Μεταμόρφωσιν, καὶ γ΄ ὡς γλῶσσαι πυρὸς εἰς τὴν Πεντηκοστήν”.

Ἐπειδὴ μία εἰκόνα στηρίζεται σὲ ἄλλη ἁγιογραφηθεῖσα εἰκόνα, σύμφωνα μὲ τὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, ἕνα λάθος τὸ ὁποῖο γίνεται, ἔχει ὡς συνεπακόλουθο τὴν ἐπανάλειψή του.

Ἡ τοιχογραφία αὐτὴ τῆς Πεντηκοστῆς τοῦ 18ου αἰώνα βρίσκεται στὸ ναὸ τοῦ Κελλίου τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, ὅπου ἀσκήτευσε ὁ ἱερομόναχος Διονύσιος ἐκ Φουρνᾶ τῶν Ἀγράφων.

Στὴν τοιχογραφία αὐτὴ τῆς Πεντηκοστῆς παρατηροῦμε ὅτι στὸ ἐπάνω μέρος της εἶναι ζωγραφισμένο τὸ Ἅγιο Πνεῦμα “ἐν εἴδει περιστερᾶς” μέσα σὲ δόξα. Στὴν εἰκόνα τῆς Πεντηκοστῆς τὸ Ἅγιο Πνεῦμα δὲν φανερώθηκε “ἐν εἴδει περιστερᾶς”, ἀλλὰ “ἐν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν”.

Ἡ σημασία τῶν Ἁγίων εἰκόνων στὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας εἶναι σωτηριώδης, γιὰ τοῦτο ἡ Εἰκονογραφία τῆς Ἐκκλησίας πρέπει νὰ γίνεται σύμφωνα μὲ τὴ διδασκαλία της. Πρέπει νὰ κάνουμε ὑπακοὴ σὲ αὐτά, τὰ ὁποῖα διδάσκει ἡ Ἐκκλησία μας. Αὐτὸ τὸ ὁποῖο ἀναφέρεται προλογικὰ στὸ Συνοδικὸ τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, “οἱ Προφῆται ὡς εἶδον, οἱ Ἀπόστολοι ὡς ἐδίδαξαν, ἡ Ἐκκλησία ὡς παρέλαβεν, οἱ Διδάσκαλοι ὡς ἐδογμάτισαν…”, γιατί νὰ τὸ ἀλλάξουμε;

Μία ἄλλη εἰκόνα στὴν ὁποία εἰκονίζεται ἡ Ἁγία Τριάδα σύμφωνα μὲ εἰκονογράφηση τῶν ρωμαιοκαθολικῶν, εἶναι ἐκείνη τῆς λεγόμενης κατ’ αὐτοὺς “Στέψης τῆς Παρθένου ἀπὸ τὴν Ἁγία Τριάδα”.

Δὲν ἐρείδεται ἡ εἰκονογραφικὴ αὐτὴ θεματολογία σὲ καμιὰ ἐκκλησιαστικὴ παράδοση. Εἶναι παρείσακτη ἀπὸ τὸν καιρὸ τῆς Φραγκοκρατίας. Τὴν παρατηροῦμε ἰδιαιτέρως στὰ Ἑπτάνησα, ἀλλὰ καὶ στὴν Κύπρο.

Καὶ σὲ αὐτὴ τὴν εἰκόνα ρωμαιοκαθολικῆς προέλευσης, παρατηροῦμε νὰ εἰκονίζεται ἡ Ἁγία Τριάδα, ὅπως εἰκονογραφεῖται στὸν Παπισμό. Τὸ εἰκονολογικὸ αὐτὸ πρότυπο, τῆς λεγόμενης “Στέψης τῆς Παρθένου ἀπὸ τὴν Ἁγία Τριάδα” σὲ Ἑλλάδα καὶ Κύπρο, ἔχει τὶς ἀπαρχές του ἀπὸ τὸν 12ο αἰώνα στὴ Δύση. Ἀποτελεῖ μία ἀκόμα αὐθαιρεσία τῶν ρωμαιοκαθολικῶν.

Ἐμεῖς πρέπει νὰ κάνουμε ὑπακοὴ σὲ αὐτὸ τὸ ὁποῖο ἡ Ἐκκλησία μας κάνει ἀποδεκτό. Αὐτὸ τὸ ὁποῖο ἀναφέρθηκε καὶ τὴν Ζ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, ὅτι “οὐ ζωγράφων ἐφεύρεσις ἡ τῶν εἰκόνων ποίησις, ἀλλὰ τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας ἔγκριτος θεσμοθεσία καὶ παράδοσις”, εἶναι γιὰ μᾶς μία πραγματικότητα, τὴν ὁποία δὲν μποροῦμε νὰ παραβλέπουμε.

Ἔχει σημασία γιὰ τοὺς Ὀρθόδοξους ἁγιογράφους ἡ ὑπακοὴ στὴν Ἐκκλησία, γιατί ὅπως ἀναφέρθηκε κατὰ τὴν Ζ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, “αὐτῶν (τῶν Ἁγίων Πατέρων) ἡ ἐπίνοια καὶ ἡ παράδοσις καὶ οὐ τοῦ ζωγράφου”.

Δὲν πρέπει νὰ παρατηροῦμε στοὺς Ἱεροὺς Ναοὺς τῶν Ὀρθοδόξων, εἰκονογραφημένη τὴν εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδας, ἄλλοτε μὲ τὸν τρόπο ποὺ ἔγινε ἀποδεκτὴ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ ἄλλοτε μὲ τὸν τρόπο ποὺ οἱ ρωμαιοκαθολικοὶ τὴν εἰκονογραφοῦν.

* Φωτίου Κόντογλου, Ἔκφρασις τῆς Ὀρθοδόξου Εἰκονογραφίας – Τόμος Α΄ Κείμενον, Ἀθῆναι 1960, σελ. 147.

 

ΑΓΙΟΣ ΕΥΓΕΝΙΟΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ: Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - Καθηγητού

     Πολλοί από τους αγίους της Εκκλησίας μας υπήρξαν στα μαύρα χρόνια της τουρκοκρατίας διδάσκαλοι του Γένους μας. Ένας από αυτούς είναι και ο άγιος Ευγένιος ο Αιτωλός, μια μεγάλη πνευματική και χαρισματική προσωπικότητα, ο οποίος έβαλε τη δική του σφραγίδα στην προάσπιση της Ορθοδοξίας και στην υπόθεση της παιδείας του υπόδουλου ορθοδόξου ελληνικού λαού μας.

      Έζησε τον 17^ο αιώνα, στην εποχή της πιο σκληρής δουλείας για τους υπόδουλους λαούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Γεννήθηκε στο χωριό Μέγα Δένδρο, κοντά στο Θέρμο της Αιτωλίας το 1597. Στο ξακουστό χωριό που γεννήθηκε αργότερα ο έτερος μεγάλος άνδρας της Αιτωλίας Κοσμάς ο Αιτωλός. Καταγόταν από φτωχούς, αλλά ευσεβείς γονείς, τον Νικόλαο και τη Στάμω, με το επώνυμο Γιαννούλης. Έμεινε ορφανός και ο πατέρας του ξαναπαντρεύτηκε, αλλά η μητριά του τον κακομεταχειρίζονταν. Από μικρός είχε δύο πόθους, τον μοναχικό βίο και την μάθηση. Έτσι πολύ νέος προσήλθε στο μοναστήρι της Παναγίας Βλοχού, κοντά στο Αγρίνιο.  

Εκεί έμαθε τα πρώτα γράμματα και εκκλησιαστική μουσική από τον λόγιο Γέροντα Αρσένιο, με τον οποίο συνδέθηκε με φιλία. Μετά ακολούθησε τον Αρσένιο στα Άγραφα. Κατέληξαν στη Μονή Τροβάτου Αγράφων, όπου υπήρχαν δύο ενάρετοι και γραμματισμένοι Γέροντες, ο Αντώνιος και ο Βαρθολομαίος, για να αυξήσει τις γραμματικές του γνώσεις και να μυηθεί στην μοναχική ζωή. Ας σημειωθεί πως η περιοχή των Αγράφων είχαν γίνει εστία πνευματικής αναγεννήσεως της υποδούλου Ελλάδος, λόγω της εκεί χαλαρής τουρκικής δουλείας.

      Σε ηλικία μόλις δεκαεπτά ετών, το 1616, πήγε στην ξακουστή Μονή Τατάρνης, όπου εκάρη μοναχός και μετά από δύο χρόνια χειροτονήθηκε διάκονος. Κατόπιν ακολούθησε το Γέροντά του Αρσένιο στο Άγιο Όρος και εγκαταστάθηκε  στην Ιερά Μονή Ξηροποτάμου, όπου γνώρισε και συνδέθηκε μαζί του με τον σχολάζοντα επίσκοπο Χαραλάμπη.  Εκεί έμαθε την αρχαία ελληνική γλώσσα και τις άλλες επιστήμες. Μελέτησε σε βάθος τους αρχαίους κλασικούς συγγραφείς. Όταν ολοκλήρωσε εκεί τις σπουδές του, πεζοπορώντας για πολλές ημέρες επέστρεψε στα Άγραφα στη Μονή Τροβάτου.  

      Στα 1619 μετέβη στην Αλεξάνδρεια, όπου χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον δυναμικό Πατριάρχη Αλεξανδρείας (και μετέπειτα Οικουμενικό Πατριάρχη) Κύριλλο Λούκαρι, με τον οποίο συνδέθηκε με βαθειά φιλία και αφοσίωση και στη συνέχεια στην Ιερά Μονή Σινά του θεοβαδίστου όρους. Κατόπιν μετέβη για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, όπου υπηρέτησε από το 1619 μέχρι το 1622 ως εφημέριος του πατριαρχικού παρεκκλησίου Αγίου Κωνσταντίνου. Εκεί ένωσε το δικό του αγώνα με τον αγώνα των αγιοταφιτών πατέρων για τη διάσωση των Ιερών Προσκυνημάτων και ιδιαίτερα του Παναγίου Τάφου από τις ανίερες ραδιουργίες των αιρετικών παπικών και Αρμενίων.

      Όμως επειδή ήθελε να συμπληρώσει τις σπουδές του και να βοηθήσει το υπόδουλο Γένος, γύρισε στην Ελλάδα και φοίτησε σε σχολές, αρχικά στα Τρίκαλα και μετά στην Κεφαλονιά, όπου σπούδασε κοντά στον σοφό δάσκαλο Παΐσιο Μεταξά. Ακολούθως στη Ζάκυνθο, όπου μαθήτευσε κοντά στο φημισμένο δάσκαλο Θεόφιλο Κορυδαλλέα, όπου έμεινε κοντά του επτά χρόνια, από το 1629 μέχρι το1636. Ήδη είχε αναδειχθεί σε μια σπουδαία πνευματική προσωπικότητα.

        Στα 1636, ο νέος Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρις, ο οποίος μόλις ανέβηκε στον πατριαρχικό θρόνο, αποφάσισε να αναβαθμίσει την πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή. Γι’ αυτό κάλεσε τον Θεόφιλο Κορυδαλλέα να αναλάβει τη διεύθυνση της Σχολής. Ο Θεόφιλος πήρε μαζί του και τον Ευγένιο, ο οποίος τοποθετήθηκε ως εφημέριος στο Ναό του Κοντοσκαλίου. Λίγο μετά μαθήτευσε κοντά στο δάσκαλο Μελέτιο Συρίγο, αλλά επέστρεψε και πάλι  στον Κορυδαλλέα. Ο Πατριάρχης Κύριλλος τον πήρε κοντά του, ως άμεσο συνεργάτη του. Αυτό είχε ως αφορμή να βιώσει από κοντά τις περιπέτειες και τους διωγμούς του μαρτυρικού Πατριάρχη, λόγω της προσήλωσης του στην Ορθοδοξία. Έζησε και το μαρτυρικό τέλος του, υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας του στραγγαλισμού του από τους Γενίτσαρους, ύστερα από τις ραδιουργίες των αιρετικών ιησουιτών της Πόλης. Είναι αυτός που συνέθεσε κατόπιν την ακολουθία προς τιμή του!

      Στη συνέχεια υπέστη και ο ίδιος ο Ευγένιος διωγμούς, ως φίλος και συνεργάτης του Λουκάρεως, από τον τουρκόφιλο και λατινόφιλο Πατριάρχη Κύριλλο Κονταρή, ο οποίος και τον καθαίρεσε! Αλλά το 1639, μετά την αποκατάσταση της εκκλησιαστικής τάξεως, ο νέος Πατριάρχης Παρθένιος Α΄ τον αποκατέστησε πανηγυρικά.

       Όμως σκέφτηκε πως τον είχαν ανάγκη οι υπόδουλοι συμπατριώτες του. Θεώρησε πως το Γένος είχε ανάγκη από παιδεία για να αφυπνιστεί και πως τα δικά του εφόδια έπρεπε να τα δώσει στους αδελφούς του. Γι’ αυτό έφυγε από την Πόλη και εγκαταστάθηκε στην Άρτα, όπου διεύθυνε την εκεί σχολή ως το 1640. Το 1641 τον βρίσκουμε δάσκαλο στο Αιτωλικό, όπου ταλαιπωρήθηκε και κλείστηκε στη φυλακή από τους Τούρκους και κατόπιν στο Μεσολόγγι, όπου δίδαξε ως το 1645.

     Λίγο μετά έφυγε για το Καρπενήσι, όπου ανήγειρε μεγάλο Ναό της Αγίας Τριάδος καιν στον περίβολό του ίδρυσε την περίφημη Σχολή Ανωτέρων Γραμμάτων, η οποία απέβη κέντρο πνευματικής αναγεννήσεως της ευρύτερης περιοχής και από την οποία αποφοίτησαν σπουδαίες προσωπικότητες, όπως ο ονομαστός δάσκαλος του Γένους Αναστάσιος Γόρδιος.

       Στο Καρπενήσι δέχτηκε ανελέητο πόλεμο από ανθρώπους που δεν ήθελαν την ανάπτυξη της παιδείας. Γι’ αυτό στα 1661 μετέβη στα Βραγγιανά τη Ευρυτανίας,  όπου ίδρυσε την εκεί σπουδαία σχολή στη Μονή της Αγίας Παρασκευής, η οποία αργότερα ονομάστηκε «Ελληνομουσείον Αγράφων». Παράλληλα με το εκεί διδακτικά του καθήκοντα, ασκούσε και πλούσιο ιεραποστολικό και πνευματικό έργο. Με δικές του ενέργειες ιδρύθηκε σχολή και στο Αιτωλικό.

     Στα 1675 ξαναγύρισε στο Καρπενήσι, όπου δίδαξε για κάποιο καιρό. Περιπλανήθηκε στη Ναύπακτο, Μεσολόγγι, και Αιτωλικό, γύρισε στη Μονή Τατάρνας, όπου παρέμεινε λίγο καιρό για την προσωπική του ανάπαυση και περισυλλογή. Στη συνέχεια ανέβηκε ξανά στα Βραγγιανά, όπου δίδαξε στη Σχολή ως το 1680.

     Το 1682 αρρώστησε και κοιμήθηκε ειρηνικά στις 5 Αυγούστου, παραμονή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Ετάφη στην Μονή της Αγίας Παρασκευής, σε τάφο που ο ίδιος είχε ετοιμάσει από πριν. Η αγιοκατάταξή του έγινε το 1982 και η μνήμη του ορίστηκε να τελείται στις 5 Αυγούστου. Ασματική του ακολουθία συνέταξε ο γνωστός μοναχός υμνογράφος Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης.

      Ο άγιος Ευγένιος υπήρξε μια χαρισματική εκκλησιαστική και πνευματική προσωπικότητα. Ένας φωτισμένος άνθρωπος, και ένας αφιερωμένος κληρικός, απόλυτα προσηλωμένος στην Ορθοδοξία, για την οποία έδωσε σκληρούς αγώνες για τη διάσωσή της από τις πλεκτάνες των αιρετικών δυτικών παπικών και προτεσταντών. Μας άφησε αξιόλογο συγγραφικό έργο και σπουδαίας σημασίας επιστολές, οι οποίες αποπνέουν άρωμα γνήσιας Ορθοδοξίας και βαθειάς ελληνομάθειας. Συγκαταλέγεται στους Διδασκάλους του Γένους και στους μεγάλους εκκλησιαστικούς καθοδηγητές της Εκκλησίας μας. 

 

Η πανσεβάσμια κοίμηση της

Υπεραγίας Θεοτόκου

(Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος)

 

 

“Ας επικαλούμαστε πάντοτε την Παναγία, γέροντες, νέοι, γυναίκες, παιδιά. Όλοι στο στόμα μας ας έχουμε το όνομα της Παναγίας”

---

 

Ὅταν ὁ πατριάρχης Ἰακώβ, ἀναχωρῶντας ἀπό τή πατρική ἑστία, ἐξ αἰτίας τῆς κατ’ αὐτοῦ ἀπειλῆς τοῦ ἀδελφοῦ τοῦ Ἠσαύ, ἔφθασε κοντά στή δύση τοῦ ἡλίου σέ ἔρημο τόπο, πῆρε ἕναν λίθο, τόν ἔβαλε κάτω ἀπό τό κεφάλι του καί κοιμήθηκε.

Εἶδε τότε σκάλα στηριγμένη στή γῆ, τῆς ὁποίας ἡ κεφαλή ἔφθανε στόν οὐρανό καί οἱ Ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ ἀνέβαιναν καί κατέβαιναν σέ αὐτήν, ὁ δέ Κύριος στηριζόταν πάνω της... Ὅταν σηκώθηκε ὁ Ἰακώβ ἀπό τόν ὕπνο, εἶπε: «Ὡς φοβερός ὁ τόπος οὗτος! Οὐκ ἔστι τοῦτο ἀλλ’ ἤ οἶκος Θεοῦ καί αὕτη ἡ πύλη τοῦ οὐρανοῦ» (Γέν. 28:17).

Ἡ σκάλα ἐκείνη ἡ μυστική ἦταν τύπος καί εἰκόνα τῆς νοητῆς κλίμακας, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας, τῆς ὁποίας τήν σεβάσμια Κοίμηση περιχαρώς ἑορτάζουμε.

Μετά τήν παράβαση καί παρακοή τῶν πρωτοπλάστων, μεταξύ οὐρανοῦ καί γῆς δέν ὑπῆρχε καμία ἐπικοινωνία. Πεθαίνοντας οἱ ἄνθρωποι μετέβαιναν στόν Ἅδη. Πέρασαν περίπου πέντε χιλιάδες ἔτη καί δέν βρισκόταν μέσον γιά νά ἐπικοινωνήσει ἡ γῆ μέ τόν οὐρανό, ὁ ἄνθρωπος μέ τόν Θεό. Ὑπῆρχε τεῖχος. Ὑπῆρχε φραγμός ἀδιάρρηκτος. Βρέθηκε, τέλος, τό μέσον πού χάλασε τόν μεσότοιχο, διέρρηξε τόν φραγμό, κατέβασε ἀπό τούς οὐρανούς τόν Θεό, ἀνέβασε τόν ἄνθρωπο στόν οὐρανό, ἕνωσε τά ἐπίγεια μέ τά ἐπουράνια καί ἔγινε εὔκολη ἡ διάβαση καί ἡ ἀνάβαση τῶν ἀνθρώπων ἀπό τή γῆ στά οὐράνια. Ὅλα, ὅλα αὐτά γνωρίζετε, ἀγαπητοί μου, ποιός τά ἐπετέλεσε; Ἡ πανύμνητη Παρθένος πού ἑορτάζουμε σήμερα!

Ω μεγαλεῖα, μεγαλεία τῆς Παρθένου! Τά μεγαλεῖα σου, Παρθένε, ποιός θά τά διηγηθεῖ! Ἄν ἐκεῖνος ὁ οὐρανόπεμπτος ἀρχάγγελος Γαβριήλ, πού ὑπηρέτησε στό μέγα αὐτό μυστήριο, ἐξεπλάγη ἀπό θαυμασμό, πῶς ἐμεῖς οἱ ταλαίπωροι, ὑλικοί καί χοϊκοί νά μήν ἔλθουμε σέ ἀπορία καί ἔκσταση; Ἀλλά ἄς παραλείψουμε τά τοῦ ὕψους τοῦ μυστηρίου, καί ἄς στραφοῦμε στό ζήτημα τῆς σωτηρίας. Στό πῶς δηλαδή θά σωθοῦμε καί πῶς θά μπορέσουμε νά ἀνεβοῦμε στόν οὐρανό μέσῳ τῆς νοητῆς κλίμακας, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.

Ὅσοι, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἐπιθυμεῖτε νά ἀνεβεῖτε ἀπό τή γῆ στόν οὐρανό, νά γίνετε πολῖτες της ἄνω Ἱερουσαλήμ, συμπολῖτες τῶν Ἀγγέλων καί οἰκεῖοι τοῦ Θεοῦ, υἱοί Θεοῦ καί θεοί κατά χάριν, ἐλᾶτε καί ἀκοῦστε. Στρέψετε τά αὐτιά τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος καί προσέξτε τούς λόγους μου, τοῦ ἐλαχίστου καί εὐτελοῦς. Σᾶς μιλῶ μέ ἀγάπη καί ἀλήθεια καί μέ συγκίνηση καρδιᾶς. Σᾶς λέω μέ πλήρη πεποίθηση ὅτι δέν θά βρεῖτε ἄλλο μέσον οὔτε εὐκολότερο οὔτε ἀσφαλέστερο νά ἀνεβεῖτε στούς οὐρανούς ἀπό αὐτή τή νοητή κλίμακα, τήν Παναγία Παρθένο καί Θεοτόκο Μαρία.

Κανείς ἄς μή διστάσει. Κανείς ἄς μή δειλιάσει. Κανείς ἄς μήν ἀμφιβάλλει. Καί ἄν κανείς εἶναι βεβαρημένος καί βαρυφορτωμένος ἀπό πολλές καί ποικίλες ἁμαρτίες, ἄς γίνει πρόθυμος, ἄς ἔχει θάρρος, ἄς μήν ἀπελπίζεται.

Ἀλλά πῶς καί μέ ποιόν τρόπο εἶναι δυνατόν νά ἀνεβοῦμε ἀπό τή γῆ στούς οὐρανούς; Τόσο ὕψος! Αὐτό εἶναι κόπος, κίνδυνος, φόβος. Αὐτό κι ἐγώ τό ὁμολογῶ, ὅτι εἶναι κόπος καί πόνος, ἀλλά ὑπάρχει μέσον εὔκολο, ἡ Παναγία Παρθένος, ἡ νοητή κλίμακα, μέσῳ τῆς ὁποίας θά ἀνέλθουμε στούς οὐρανούς.

Ὅσοι πιστεύετε στόν Θεό, πιστεύετε ὅτι ὑπάρχει μέλλουσα κρίση καί ἀνταπόδοση καί ὅτι «οἱ τά ἀγαθά ποιήσαντες ἀπελεύσονται εἰς ἀνάστασιν ζωῆς, οἱ δέ τά φαῦλα πράξαντες εἰς ἀνάστασιν κρίσεως» (Ἰω. 5:29), καί γι’ αὐτό ζεῖτε ἐνάρετη ζωή, γιά νά ἀξιωθεῖτε τῆς οὐρανίου βασιλείας, μή λησμονεῖτε, ἀλλά πάντοτε, στό στάδιο τῆς παρούσας ζωῆς, νά ἐπικαλεῖσθε τήν Θεοτόκο, διότι αὐτή μέ τή μεσιτεία της μπορεῖ νά σᾶς εἰσαγάγει στούς οὐρανούς.

Ὅσοι εἶστε ἁμαρτωλοί, ἀπορρῖψτε μέ εἰλικρινῆ καί καθαρή μετάνοια καί ἐξομολόγηση τίς ἁμαρτίες καί ἐπικαλεσθεῖτε μέ ὅλη σας τήν ψυχή τή Θεοτόκο, γιά νά μπορέσετε νά ἀνεβεῖτε στούς οὐρανούς. Δέν βρίσκεται ἄλλο μέσον νά σᾶς βοηθήσει περισσότερο ἀπό τήν Παναγία. «Πολλά ἰσχύει δέησις Μητρός πρός εὐμένειαν Δεσπότου».

Αὐτή εἶναι ἡ πρόξενος τῆς σωτηρίας μας. Αὐτή κατέρριψε τόν μεσότοιχο τῆς μεταξύ ἡμῶν καί τοῦ Θεοῦ ἔχθρας. Αὐτή συμφιλίωσε ἐμᾶς μέ τόν Θεό καί μᾶς ἀπάλλαξε ἀπό τή αἰώνια καταδίκη καί μᾶς προξένησε τήν ἀφθαρσία. Αὐτή εἶναι ἡ γέφυρα ἡ μετάγουσα πρός τήν αἰώνιον ζωήν, ἡ κλίμακα πού μᾶς ἀνεβάζει στούς οὐρανούς καί ἡ ὁλκάς (τό πλοῖο) πού μᾶς ὁδηγεῖ στό ἀκύμαντο λιμάνι τοῦ Παραδείσου. Αὐτή εἶναι τῶν ἁμαρτωλῶν ἡ σωτηρία καί τῶν Ἀγγέλων ὁ γλυκασμός. Ὁ ἰατρός τῶν νοσούντων καί ἡ τροφή τῶν πεινώντων. Τῶν πονεμένων ὁ πλοῦτος καί τῶν τυφλῶν ἡ βακτηρία. Τῶν ἀδικουμένων προστάτης καί τῶν ξένων ἡ παράκληση.

Καί τί νά πῶ; Στούς πάντες εἶναι τά πάντα ἡ Μητέρα τοῦ Θεοῦ καί μητέρα ἡμῶν τῶν χριστιανῶν. Ὅλοι ὅσοι βρισκόμαστε σέ θλίψεις, συμφορές καί ἀνάγκες πρός αὐτήν καταφεύγουμε, καί ὅλοι ὅσοι μέ πίστη προστρέχουμε, τά αἰτήματα λαμβάνουμε. «Οὐδείς προστρέχων ἐπί σοί κατησχυμένος ἀπό σοῦ ἐκπορεύεται, ἁγνή Παρθένε Θεοτόκε...».

Ὅσοι ὅμως εἶναι ἄπιστοι, ὅσοι εἶναι βλάσφημοι καί ὑβριστές τῆς Θεοτόκου, ὄχι μόνον τά αἰτήματά τους δέν λαμβάνουν, ἀλλά θά ἔχουν καί ἀντίδικη τήν Παναγία, ἐάν δέν σπεύσουν νά μετανοήσουν.

Ἄς σπεύσουμε, ἀγαπητοί φιλόχριστοι, μέ τή μετάνοια καί τήν ἐξομολόγηση νά καθαρίσουμε τόν ἑαυτό μας ἀπό κάθε ἁμαρτία, πρίν ἔλθει ἡ ὥρα καί ἡ στιγμή τοῦ θανάτου. Ἄς ἐπικαλούμαστε πάντοτε τήν Παναγία, γέροντες, νέοι, γυναῖκες, παιδιά. Ὅλοι στό στόμα μας ἄς ἔχουμε τό ὄνομα τῆς Παναγίας. Τό πρωί ὅταν σηκωνόμαστε, τό βράδυ ὅταν πρόκειται νά ἀναπαυθοῦμε, τό ὄνομα τῆς Παναγίας, τοῦ Ἰησοῦ καί τῶν Ἁγίων Τοῦ ἄς μή λείπει ἀπό τό στόμα μας. Καί ὅταν εἴμαστε ὑγιεῖς καί ὅταν ἀσθενεῖς καί ὅταν ψυχορραγοῦμε, ἄς ἐκπνεύσουμε μέ τό ὄνομα τῆς Παναγίας καί τοῦ Ἰησοῦ στό στόμα, γιά νά δοξασθοῦμε μαζί τους στούς αἰῶνες. Ἀμήν.

(Ἀπό τό περιοδικό «Ὅσιος Φιλόθεος τῆς Πάρου» 29, Ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη, σελ. 67.)

ΜΗΝΥΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Η' ΜΑΤΘΑΙΟΥ ΤΟΥ ΣΕΒ/ΤΟΥ ΜΗΤΡ. ΚΥΘΗΡΩΝ & ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ ΣΕΡΑΦΕΙΜ (03-08-2025)

 

 

 

                            ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ[: Ματθ.14,14-22]

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου με θέμα:

«Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ»

[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 29-7-1990]   [Β23] 

 

       Σήμερα, αγαπητοί μου, μας διηγήθηκε ο ευαγγελιστής Ματθαίος το θαύμα του χορτασμού των πεντακισχιλίων. Ένα θαύμα που μας το διηγούνται και οι τέσσερις ευαγγελισταί. Αλλά ας δούμε πώς μας το καταγράφει σε μια απόδοση νεοελληνική:

     «Εκείνον τον καιρό ανεχώρησε ο Ιησούς από εκεί με πλοίο σε έναν έρημον τόπο, μόνος μαζί με τους δώδεκα μαθητάς Του. Όταν το επληροφορήθη το πλήθος του κόσμου, Τον ηκολούθησαν πεζοπορούντες από διάφορες πόλεις. Τότε ο Ιησούς βγήκε από το έρημο καταφύγιό Του και είδε πολύ κόσμο. Τους λυπήθηκε και εθεράπευσε τους αρρώστους των. Όταν άρχισε να σουρουπώνει, Τον πλησιάζουν οι μαθηταί Του και Του λέγουν: ‘’Ο τόπος είναι ερημικός και η ώρα περασμένη· απόλυσε τον κόσμον, για να πάνε στα γύρω χωριά και να αγοράσουν κάτι για να φάνε’’. Ο Ιησούς, όμως, τους είπε: ‘’Δεν έχουν ανάγκη να πάνε πουθενά. Δώσατέ τους εσείς να φάνε’’. Κι εκείνοι Του απαντούν: ‘’Δεν έχομε μαζί μας παρά μόνον πέντε ψωμιά και δύο ψάρια’’. Κι ο Ιησούς τούς λέγει: ‘’Φέρτε τα μου εδώ’’. Κι αφού έδωσε εντολή στον κόσμον να καθίσουν για φαγητό πάνω στο χορτάρι, επήρε τα πέντε ψωμιά και τα δύο ψάρια, έστρεψε τα μάτια Του στον ουρανό, τα ευλόγησε, έκοψε τα ψωμιά σε κομμάτια και τα έδωσε στους μαθητάς Του και εκείνοι στο πλήθος. Και έφαγαν όλοι και χόρτασαν. Και σήκωσαν τα περισσεύματα από τα κομμάτια, δώδεκα κοφίνια γεμάτα. Κι αυτοί που έφαγαν, ήταν περίπου πέντε χιλιάδες άνδρες, χωρίς τις γυναίκες και τα παιδιά».

      Βλέπομε, αγαπητοί μου, ότι το γεγονός του χορτασμού των πεντακισχιλίων, αυτό το τόσο καταπληκτικό, όχι μόνο τότε διεδόθη αστραπιαίως εις όλην την χώραν, αλλά και μέχρι σήμερα μας είναι πολύ γνωστό. Μία ανάμνησις του θαύματος του χορτασμού των πεντακισχιλίων, είναι η τελετή της αρτοκλασίας. Και ποιος δεν έχει δει την αρτοκλασία; Και μάλιστα με πέντε άρτους κ.λπ.

      Πίσω, όμως, από το θαύμα, υπάρχει πολλή θεολογική διδασκαλία και στοιχεία, ακόμα, πνευματικής ζωής. Περιέχει ένα προανάκρουσμα και μία προετοιμασία για το μέγα μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Ακόμη, δείχνει ότι Εκείνος που πολλαπλασιάζει τα πέντε ψωμιά και τα δύο ψάρια, είναι ο Ίδιος, είναι ο Ίδιος που έρριπτε το μάννα σαράντα χρόνια στην έρημο. Είναι ο Ίδιος! Ο Κύριος. Ο Γιαχβέ. Ο Θεός. Ο Κύριος. «Γιαχβέ» θα πει Κύριος. Ο Κύριος του Ισραήλ. Είναι ο Ίδιος· που τώρα πολλαπλασιάζει τα ψωμιά και τα ψάρια. Τόσο ώστε να πει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Εἰ γὰρ καὶ ἔρημος ὁ τόπος, ἀλλ΄ ὁ τρέφων τὴν οἰκουμένην πάρεστι».  «Αν και είναι έρημος ο τόπος, όμως Εκείνος που τρέφει την οικουμένη είναι παρών». Έρημος τότε, που ο λαός του Θεού ήταν μετά την Αίγυπτο, έρημος κι εδώ. Είναι ο Ίδιος ο Κύριος. Κι εκεί χορταίνει τον λαό Του και εδώ χορταίνει τον λαό Του.

     Μας διδάσκει ακόμη το μάθημα της λιτότητος, αλλά και της οικονομίας. Λιτότης ήταν ψάρια και ψωμί. Τα ψάρια κοντά στην λίμνη ήσαν. Και συνεπώς ήταν πολύ κοινά, πολύ κοινό φαΐ .Ήταν το φαΐ του φτωχού. Μην κοιτάτε, σήμερα τα ψάρια μπορεί να είναι ακριβά, αλλά δίπλα στη θάλασσα ήσαν, στην λίμνη της Τιβεριάδος. Και ψωμί. Κρίθινο, μας λέγει κάποιος άλλος ευαγγελιστής. Βλέπετε, λοιπόν, λιτότης φαγητού. Αλλά και οικονομία, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Όταν είπε να μαζευτούν όλα τα κομμάτια και να μην χαθεί τίποτε.

    Ακόμη μας διδάσκει ότι πριν από κάθε μας γεύμα πρέπει να προσευχόμεθα εις τον Θεόν και να Τον δοξάζομε, και να ευλογήσει τα αγαθά Του, που μας έδωσε και να Τον δοξάζομε για ό,τι αγαθά μας έχει δώσει.

    Βλέπετε ότι έχει πολλά διδάγματα αυτή η περικοπή. Εμείς, επιτρέψατε να μείνουμε μόνο σε ένα σημείο. Εις την προσευχή. Και την ευλογία του φαγητού. Όταν ο Κύριος εζήτησε να Του φέρουν τα ψωμιά και τα ψάρια, σημειώνει ο ιερός ευαγγελιστής: «Λαβών τοὺς πέντε ἄρτους καὶ τοὺς δύο ἰχθύας, ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν εὐλόγησε». «Πήρε τα πέντε ψωμιά και τα δύο ψάρια στα χέρια Του, τα ύψωσε, κοίταξε στον ουρανό και ευλόγησε».  Δηλαδή, εδόξασε. Προσέξτε, παρακαλώ. Αυτή η στάση του Κυρίου για μας, μας είναι πάρα πολύ χρήσιμη. Επήρε στα χέρια Του την τροφή. Και την τροφή αυτή την ανέδειξε εις τον Θεόν. Δηλαδή την ανήγαγε, δηλαδή την «ανέφερε». Αλλά ακριβώς αυτή η αναγωγή, η αναφορά της τροφής, δεν ήταν παρά μία λειτουργική εικόνα. Αυτό που κάνει ο ιερεύς - από εκεί το πήραμε- που κάνει ο ιερεύς· παίρνει το Άγιο Ποτήριο και το Άγιο Δισκάριο, ταυτοχρόνως σταυροειδώς, γιατί παντού μπαίνει το σημείο του σταυρού και λέγει ο ιερεύς: «Τὰ Σὰ ἐκ τῶν Σῶν Σοὶ προσφέρομεν». Βλέπετε, λοιπόν, ότι εδώ έχομε ένα προανάκρουσμα ευχαριστιακό. Δηλαδή του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας.

      Αλλά εδώ δεν έχομε απλώς μόνο το προανάκρουσμα. Εδώ έχομε κάποια τροφή. Βέβαια, τι να σας πω; Ο άρτος; Που θα εγίνετο το σώμα του Χριστού; Ή ο ιχθύς που ελληνικά ΙΧΘΥΣ, οι πρώτοι χριστιανοί έτσι αποκωδικοποίησαν ευστοχότατα την παρουσία του ψαριού. Ι.Χ.Θ.Υ.Σ. είναι ακροστιχίδα, θα πει Ιησούς Χριστός Θεού Υιός Σωτήρ. Τι να πω; Αλλά εγώ θα ήθελα να μείνω όχι σε μία ευχαριστιακή, μυστηριακή διάσταση. Απλώς ότι την τροφή την παίρνει ο Κύριος, για να ευχαριστήσει τον Θεόν Πατέρα. Και βλέπει κανείς εδώ ότι μας διδάσκει ο Κύριος ότι τίποτε δεν πρέπει να κάνει ο άνθρωπος, αν ο Θεός δεν ευλογήσει! Θα κάνει αναφορά των πάντων, για να ευλογήσει ο Θεός. Σου έδωσαν ένα δώρο; Σήκωσε τα μάτια σου και πες: «Σε ευχαριστώ, Κύριε» για το δώρο. Οτιδήποτε, υλικό δώρο, οτιδήποτε. Σου έδωσαν ένα ποτήρι νερό; Σήκωσε τα μάτια και πες: «Σε ευχαριστώ, Κύριε». Και μάλιστα κάποτε, ένα ποτήρι νερό σε μια ζέστη, που θα ήταν πραγματικό δώρο του Θεού: «Δόξα τῷ Θεῷ». Αυτή η αναφορά των πάντων, οτιδήποτε. Μπαίνεις στο καινούριο σου σπίτι; Τα μάτια επάνω: «Κύριε, μπαίνομε στο καινούριο μας το σπίτι. Ευλόγησέ το». Ποτέ μη λέμε αγνωμονούντες…: «Από τα χρήματά μου είναι αυτό, από τον κόπο μου είναι εκείνο». Ποτέ να μην το λέμε. Ποιος δίδει τα αγαθά; Ποιος δίδει τα χρήματα; Ποιος δίδει την υγεία; Ποιος δίδει τα πάντα; Όταν λέγει ο Ψαλμωδός: «Ἐὰν μὴ Κύριος οἰκοδομήσῃ οἶκον, εἰς μάτην ἐκοπίασαν οἱ οἰκοδομοῦντες». «Εάν ο Κύριος δεν θεμελιώσει σπίτι και σπιτικό, ματαιοπονούν εκείνοι που οικοδομούν». Είτε οικογένεια, είτε σπίτι. «Ἐὰν μὴ Κύριος φυλάξῃ πόλιν, εἰς μάτην ἠγρύπνησεν ὁ φυλάσσων». «Εάν ο Ίδιος ο Κύριος δεν σταθεί φρουρός μιας πόλεως, όσοι σκοποί και να μπουν, όσα οχυρά τείχη και να γίνουν, όσα όπλα και αν διατίθενται, η πόλις θα αλωθεί».

     «Ὁ Κύριος ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανόν». Ήθελε μ’ αυτό να δείξει ότι και η βροχή και ο ήλιος και οι εύκρατοι καιροί, από τον Θεό των φώτων έρχονται, από τον Θεόν παντός αγαθού. Όλα από εκεί έρχονται. Ο Θεός είναι η πηγή παντός αγαθού.  «Ὁ Κύριος –όπως λέγει ο Ζιγαβηνός, ένας ερμηνευτής- ἀνέβλεψεν εἰς τὸν οὐρανόν, τιμῶν τε τὸν Πατέρα καὶ διδάσκων μὴ πρότερον ἅπτεσθαι τραπέζης, ἕως ἂν εὐχαριστήσωμεν τῷ Θεῷ, τῷ χορηγῷ τῆς τροφῆς καὶ τὴν εὐλογίαν ταύτης οὐρανόθεν ἑλκύσωμεν». «Ο Κύριος», λέγει ο ερμηνευτής, «ανέβλεψε εις τον ουρανόν και τιμώντας τον Πατέρα αλλά και διδάσκοντας τίποτα να μην εγγίζομε από το τραπέζι μας, εάν προηγουμένως δεν ευχαριστήσομε τον Θεόν, που είναι ο χορηγός της τροφής και από εκεί να ελκύσομε την ευλογίαν».

      Όλη αυτή η κίνησις του Κυρίου, που πήρε τις τροφές και τις ανέφερε και εδόξασε τον Θεόν Πατέρα, μπροστά μάλιστα στα μάτια των μαθητών Του και μπροστά στα μάτια του πλήθους, ήταν ένα θαυμάσιον εποπτικόν μάθημα, πώς πρέπει να ενεργεί κανείς μπροστά στα αγαθά του Θεού. Μας έδωσε, λοιπόν, αυτό το μάθημα. Πρέπει να κάνομε προσευχή στον Θεό προ της τραπέζης, για να ευλογηθούν από τον Θεό εκείνα τα οποία μας έχει δώσει. Πρέπει ακόμη να ακολουθήσει ευχαριστήριος προσευχή, μετά το τέλος του τραπεζιού, για την αγάπη την δική Του, που μας το γέμισε το τραπέζι μας. Μπορούσε να είχε μείνει άδειο… Η ευλογία προ της τραπέζης και μετά την τράπεζα, είναι αναγκαιοτάτη. Αν αρχίσομε να τρώμε χωρίς ευλογία, σημαίνει ότι οικειοποιηθήκαμε τα αγαθά, ειδωλολατρούντες. Το αντιλαμβάνεστε αυτό; Γιατί απλούστατα δεν έκλεισε ο κύκλος «από τον Θεό, με τον Θεό, για τον Θεό». Και όπως λέγει ο Απόστολος Παύλος «ἐξ οὗ καὶ δι’ οὗ καὶ εἰς Αὐτὸν τὰ πάντα»: «Εκ του Οποίου Θεού και με τον Οποίον Θεόν, με την βοήθειά Του και εις Αυτόν πρέπει να ξαναγυρίσουν τα πάντα». Συνεπώς, αν δεν κλείσω αυτόν τον κύκλο, γιατί ο Θεός μου τα έδωσε τα αγαθά, τα παίρνω, τα τρώγω, δεν αναφέρομαι στον Θεό, και συνεπώς η τροφή σταματά σε μένα, άρα ειδωλολατρώ. Τι θα πει «ειδωλολατρία»; Θα πει «μένω στην κτίσιν». Γιατί βλέπω μόνον την κτίσιν. Δεν βλέπω τον Κτίστην. Αυτό θα πει «ειδωλολατρώ». Έτσι, καθένας που τρώει και δεν προσεύχεται, είναι ένας ειδωλολάτρης.

       Χωρίς ευλογία, ακόμα, στο τραπέζι υπάρχει πάρα πολύς κίνδυνος. Κίνδυνος πρώτα πρώτα αμαρτίας. Ένα τραπέζι που δεν ευλογήθηκε, θα οδηγηθεί ίσως στη μέθη. Δεν είδα εγώ τραπέζι που ευλογήθηκε, οι συνδαιτημόνες να φθάσουν να μεθύσουν. Είναι πιθανόν, λοιπόν, να οδηγηθεί στη μέθη. Να οδηγηθεί στη γαστριμαργία, στην αισχρολογία. Βρώμικα πράγματα να λέγονται. Εις την έριδα· να αρχίσουν να μαλώνουν. Κι εις αυτό το έγκλημα ακόμη. Λίγες φορές γίνονται εγκλήματα επάνω εις το τραπέζι; Και εις αυτόν τον αιφνίδιον θάνατον. Βλέπετε πόσα κακά; Για να πει ο Απόστολος Παύλος: «Μή κώμοις καί μέθαις». Ο «κῶμος» είναι το γλεντοκόπημα στο τραπέζι, το άσωτον γλεντοκόπημα. «Μὴ κώμοις -δοτική πληθυντικού- καὶ μέθαις, μὴ ἔριδι καὶ ζήλῳ». Τραπέζι που δεν ευλογείται έχει σαν αποτέλεσμα ακόμη, η τροφή την οποία πήραμε να μην είναι «θρεπτική» (την λέξη «θρεπτική» την βάζω εντός εισαγωγικών). Να μην είναι ωφέλιμη. Και ακόμη σε καιρό κάποιας πείνας, κάποιας ανεπαρκείας, ανεχείας, τότε πέφτει λίμα. Έχετε ακούσει την λέξη «λίμα»; «Λίμαξε», λέμε, «αυτός».  Έτσι λίμα είναι στη νεοελληνική το ρήμα, είναι η αχορτασιά. Τρως, τρως, τρως και δεν χορταίνεις. Τρως και δεν χορταίνεις. Πέφτει αυτή η λίμα. Γιατί; Γιατί το τραπέζι δεν ευλογήθηκε. Αυτό το τελευταίο το λέγει ο Θεός κάπου στην Παλαιά Διαθήκη.

     Αντίθετα, αν το τραπέζι ευλογηθεί, τότε ο Θεός, το σημαντικότερο από όλα, είναι συνδαιτημόνας μας! Ακούστε αυτό το σημείο. Είναι συνδαιτημόνας μας. Ξέρετε τι σημαίνει; Όπως στις παλιές θυσίες έπαιρναν πίσω ένα μέρος του ζώου που εθυσιάστηκε στον Θεό, το έπαιρνε ο νοικοκύρης, ο οικοδεσπότης και εκάθητο όλη η οικογένεια, ο προσήλυτος, λέγει, ο επισκέπτης, όλοι οι πάντες κι έτρωγαν αυτό το υπόλοιπον της θυσίας. Αυτό σήμαινε ότι εγίνετο συνδαιτημόνας, ομοτράπεζος, δηλαδή, Αυτός ο Θεός. Όταν, λοιπόν, κάνομε την προσευχή μας, θα σας το πω λίγο πιο κάτω στην ευχή της τραπέζης, ο Θεός είναι μαζί μας, είναι συνδαιτημόνας μας. Κάθεται κι Εκείνος μαζί μας και –εντός εισαγωγικών- «τρώει μαζί μας». Τότε μία τέτοια τράπεζα, γίνεται τράπεζα πολλών ευλογιών. Μπορείτε να φανταστείτε, αγαπητοί μου, όταν ο Κύριος εκαλείτο, και εκαλείτο πολλές φορές, και επήγαινε σε κάποια τραπέζια για να φάει, μπορείτε να φανταστείτε το τραπέζι εκείνο που έτρωγε ο Κύριος, τι πηγή ευλογίας ήτο; Τι διδασκαλία ελέγετο επάνω εις το τραπέζι; Είναι εκπληκτικό.  Εκείνα, λοιπόν, τα τραπέζια που έχουν την ευλογία του Θεού, έχουν και όλα τα αγαθά. Και πνευματικά αγαθά. Όχι μόνο υλικά. Το δε τραπέζι που ευλογείται, λέει ο 36^ος Ψαλμός, οι άνθρωποι «ἐν ἡμέραις λιμοῦ χορτασθήσονται».  Όταν θα πέσει πείνα, τότε οι άνθρωποι που ζητούν την ευλογία του Θεού στο τραπέζι τους, αυτοί θα χορτάσουν. Ενώ θα υπάρχει λιμός. Αυτοί θα χορτάσουν.

       Στο ευλογημένο, ακόμη, τραπέζι εκφράζεται η ενότητα της οικογένειας. Εκφράζεται η ενότητα των ανθρώπων που θα καθίσουν σε αυτό το ίδιο τραπέζι. Και όπως λέγει ακόμη ο Ιερός Χρυσόστομος και μην το ξεχάσετε ποτέ: «Τραπέζι που αρχίζει και τελειώνει με προσευχή, ποτέ δεν θα μείνει αδειανό».

      Βέβαια, ένα τραπέζι θα ευλογηθεί, αν δεν υπάρχει σε αυτό η προκλητική ποικιλία και η σπατάλη. Και η προκλητική ποικιλία ως αλαζονεία του βίου, ως επίδειξη, ότι να, έχομε… Κι ακόμη, η σπατάλη. Να πετάξουμε. Ιδίως αυτά τα πολυτελή τραπέζια, παίρνουν μια μπουκιά οι άνθρωποι από το κάθε φαγητό, όλα τα άλλα, τι φοβερό, στα σκουπίδια… Πέταμα! Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Κύριος, την υπάρχουσα ήδη τροφή των μαθητών Του, γιατί είχαν πάρει κάποια ψωμιά, πέντε βρέθηκαν και δύο ψάρια, για να φάνε, γιατί είχαν απομονωθεί, ο Κύριος και οι μαθηταί Του –προσέξτε- για να ξεκουραστούν ολίγον. «Δεῦτε ἀναπαύεσθε ὀλίγον». Αλλά δεν τα κατάφεραν να ξεκουραστούν. Ο λαός είδε πού πήγαν, έψαξαν, τους βρήκαν. Και τόσο τους απησχόλησαν. Και ο λαός έφαγε και το φαΐ τους. Όχι, δεν τους το έφαγε. Μάλιστα σήκωσαν πιο πολλά· απ’ τα περισσεύματα, δώδεκα κοφίνια. Και όπως σας είπα προηγουμένως, το ψωμί και τα ψάρια ήταν μία λιτή τροφή. Αυτή, λοιπόν, την υπάρχουσαν τροφήν, ο Κύριος τώρα την ευλογεί.

      Αν έρθει κάποιος σπίτι μας, δεν είναι απαραίτητο να πάμε να βρούμε δεν ξέρω τι, τι να ξετρυπώσομε, τι αγαθά, για να του πούμε: «Κάτσε να φας». Ό,τι υπάρχει στο ψυγείο μας, στο ντουλάπι μας. Αυγά; Αυγά. Πατάτες τηγανητές; Πατάτες τηγανητές. «Κάτσε να φάμε». Με απλότητα, με λιτότητα. Ένα. Και δεύτερον, δεν θα πετάξουμε τίποτα. Ακόμη, αν κάποιος επισκέπτης μας αφήσει φαγητό ή πριν αφήσει, γιατί του λέμε… «Αν σου πέσει πολύ -δίνομε ένα άδειο πιάτο, με ένα κουτάλι, πηρούνι- πάρε. Πεινάς; Άδειασέ το. Πεινάς; Ξαναβάλε πάλι». Όχι με το πηρούνι που τρως. Με ένα άλλο, ουδέτερο πηρούνι, ουδέτερο κουτάλι. Ώστε να το φάει κάποιος άλλος. Δεν πρέπει τίποτα να πεταχθεί. Έφαγες μπουκιά ψωμί; Κόφ’ την αυτή με το μαχαίρι, να μείνει καθαρό το ψωμί. Να γίνει ένα παξιμάδι, να φαγωθεί το πρωί στο πρόγευμα.

     Έτσι, ο Κύριος μάς είπε να μην πετάμε τίποτα, να συλλέγομε τα πάντα. Έτσι ο Κύριος έδινε και ένα μάθημα λιτότητος και ένα μάθημα οικονομίας. Δεν πρέπει, αγαπητοί μου, και το είδαμε αυτό και το βλέπομε, να κατασπαταλούμε την κτίσιν, έστω κι αν αυτή προσφέρεται πλουσιοπάροχα, έστω κι αν έχομε μία εποχή ευδαιμονιστική. Στην εποχή μας αυτή η κατασπατάλησις της κτίσεως μάς έχει φέρει σε οικολογικά αδιέξοδα. Πολλά δε από αυτά τα αδιέξοδα, είναι και αμετάκλητα. Δεν ξαναγυρίζουν πίσω. Και τι θα κάνομε εάν η γη μας φαλακρωθεί, δεν υπάρχει πια τίποτα, τι θα φάμε; Πώς θα ζήσουμε; Πώς θα αναπνεύσουμε; Τόσο ανόητοι είμαστε, αγαπητοί μου, που κατασπαταλούμε ό,τι μας δίνει ο Θεός. Αναφέρεται στα τέσσερα θηρία που είδε ο Δανιήλ, ότι «Το τελευταίο θηρίο», λέγει, «αυτή η παρδαλή λεοπάρδαλις και κάτι άλλο, ανακατεμένο ζώο ήτανε, μυθικό, που ήταν η ρωμαϊκή αυτοκρατορία, αυτήν εξεικόνιζε, έτρωγε ό,τι μπορούσε. Κι ό,τι δεν μπορούσε», λέει, «να φάει, το ποδοπατούσε». Ακούσατε; Και σήμερα, το παιδί μας τρώει την σοκολάτα, όση θέλει, και την υπόλοιπη την πετάει στα σκουπίδια. Στις μονάδες τις στρατιωτικές, τρώνε ψωμί οι φαντάροι. Και ό,τι περισσεύσει το παίζουνε φουτ-μπολ με τα πόδια τους…! Πρόκλησις! Πρόκλησις του ουρανού. Πρόκληση του Θεού.

      Η Εκκλησία μας, αγαπητοί μου, έχει συντάξει και προσευχές της τραπέζης. Στην αρχή του γεύματος απαγγέλλεται το «Πάτερ ἡμῶν». Ιδίως το μεσημέρι· του γεύματος. Το βραδινό λέγεται «δείπνο». Είναι προσφυεστάτη προσευχή για το τραπέζι. «Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον, δὸς ἡμῖν σήμερον».  Και ταυτοχρόνως κάνομε το σημείον του σταυρού. «Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον, δὸς ἡμῖν σήμερον». Ταυτόχρονα λέμε την προσευχή στη Λειτουργία. Τι σημαίνει; Αναγωγή πάλι. Ο όντως επιούσιος άρτος. Ο επί την ουσίαν μας. Εκείνος που πραγματικά θα θρέψει την ουσία μας, εις τους αιώνας των αιώνων, είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Αναγωγή αμέσως, όπως βλέπετε. Στο τραπέζι όταν θα σηκωθούμε γύρω γύρω όρθιοι -Μερικοί περιφρονούν και κάθονται. Δεν σηκώνονται…- θα σηκωθούμε όλοι γύρω γύρω από το τραπέζι μας. Θα κάνομε την προσευχή μας. Θα κάνομε το σημείο του Τιμίου Σταυρού. Δεν θα γελάσουμε. Πολλοί γελάνε στην προσευχή του τραπεζιού. Λέγει ο γέροντας του αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, ο Συμεών ο Ευλαβής, ότι είναι η μεγαλύτερη αμαρτία να γελάς στην προσευχή. Διότι επικαλείσαι το όνομα του Θεού να σε προσέξει κι εσύ γελάς. Θες να γελάσεις; Ο Θεός σε έκανε να γελάς. Γέλασε όσο θέλεις. Επεκαλέσθης το όνομα του Θεού; Δεν θα γελάσεις.

        Ακόμα στη συνέχεια λέμε: «Χριστέ, ὁ Θεὸς ἡμῶν, εὐλόγησον τὴν βρῶσιν καὶ τὴν πόσιν τῶν δούλων Σου (:ευλόγησε το φαγητό κι αυτό που θα πιούμε) ὅτι Ἅγιος εἶ πάντοτε, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν». Ευλόγησε. Τελειώσαμε; «Εὐχαριστοῦμεν σοι, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν (:Σε ευχαριστούμε) ὅτι ἐνέπλησας ἡμᾶς τῶν ἐπιγείων Σου ἀγαθῶν -Αν δώσετε σε έναν άνθρωπο ένα δώρο και δεν σας πει «ευχαριστώ», δεν θα σας κακοφανεί; Φάγαμε τα αγαθά του Θεού, και να μην Του πούμε ένα «ευχαριστώ»; Να μοιάσομε με τον Ησαύ που… «έφαγε», λέει, «καλά, ρεύτηκε, έσπρωξε το πιάτο του και σηκώθηκε και βγήκε έξω»... Κατάντημα ανθρώπου ζωώδους. Θα ευχαριστήσομε τον Θεόν και Του λέμε «ὅτι ἐνέπλησας ἡμᾶς τῶν ἐπιγείων Σου ἀγαθῶν (:μας χόρτασες από τα επίγειά Σου αγαθά) -προσέξτε πάντα την αναφορά- μὴ στερήσῃς ἡμᾶς καὶ τῆς αἰωνίου Σου Βασιλείας -πάντα στα πνευματικά- ἀλλ’ ὡς ἐν μέσῳ τῶν μαθητῶν Σου παρεγένου, Σωτήρ, τὴν εἰρήνην διδοὺς αὐτοῖς, ἐλθὲ καὶ μεθ’ ἡμῶν καὶ σῶσον ἡμᾶς(:αλλά όπως ήσουν ανάμεσα στους μαθητάς Σου, έλα και ανάμεσα σε μας. Να είσαι πάντοτε ο συνδαιτημόνας μας, ο ομοτράπεζός μας, Εκείνος που θα καθίσει μαζί μας στο τραπέζι)». Και όλα αυτά γιατί; Για να μην κολλά η ψυχή στα υλικά αγαθά. Θα φάμε. Θα ευχαριστηθούμε. Θα χορτάσουμε. Θα δοξάσουμε. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι δεν πρέπει να κολλάμε σ’ αυτά τα υλικά αγαθά. Και άλλα πολλά λέγονται και στον δείπνο κ.τ.λ.

      Αγαπητοί μου, η αίτηση ευλογίας, των αγαθών της τραπέζης, αλλά και η ευχαριστία στον Θεό για τα παρατιθέμενα αγαθά, δεν είναι μία ασήμαντη λεπτομέρεια. Μην πείτε, σήμερα σας είπα κάτι το ασήμαντο. Το Πνεύμα το Άγιον μάς διδάσκει: Α΄ Κορινθίους 10,31: «Εἴτε οὖν ἐσθίετε, εἴτε πίνετε (:είτε - λέει- τρώτε, είτε πίνετε), εἴτε τι ποιεῖτε  -εκείνο το «τι» θα πει το πιο μικρό πράγμα κι αν κάνετε- πάντα εἰς δόξαν Θεοῦ ποιεῖτε». «Όλα να τα κάνετε για την δόξα του Θεού».  Σας ερωτώ, είναι λεπτομέρεια αυτό; Εδώ δεν έχομε έναν δοξολογικό χαρακτήρα; Γιατί σας το είπα προηγουμένως, αλλιώτικα τι γινόμεθα; Ειδωλολάτραι. Ειδωλολάτραι. Απωθούμε τον Θεό. «Δεν τον χρειαζόμεθα», λέμε, «τον Θεό». Και είναι φρικτό και μόνο να το σκεφθεί κανείς αυτό. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ποτέ ότι με την προσευχή της τραπέζης, θα το επαναλάβω για τρίτη φορά, ότι κάνομε συνδαιτημόνα τον Θεό· που είναι πλούσιος σε αγαθά και σε ελέη. Κι ακόμη, εκείνον τον λόγο του Ιερού Χρυσοστόμου ότι «Τραπέζι που αρχίζει και τελειώνει με προσευχή, δεν θα μείνει ποτέ αδειανό». Αν έχομε την αίσθηση της αγάπης στον Θεό και την αίσθηση του καλώς νοουμένου συμφέροντός μας, η προσευχή μας είναι αναγκαιοτάτη εις το τραπέζι. Λοιπόν, αγαπητοί, από σήμερα, πάντοτε προσευχή πριν και μετά το φαγητό μας.

           ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ

    και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,

 ψηφιοποίηση και επιμέλεια της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

 

ΠΗΓΕΣ:

• Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
• https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_476.mp3
•