ΚΑΚΟΔΟΞΕΣ ΑΙΡΕΤΙΚΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟ

 

α) Ἡ ἀκρότητα τῆς Μαριολατρείας

Στὴ διδασκαλία γιὰ τὴν Θεοτόκο, ὁ Παπισμὸς ἀσπάζεται τὴν ἀκρότητα τῆς Μαριολατρείας, ἡ ὁποία θεοποιεῖ τὴν Παναγία καὶ διδάσκει ὅτι ἡ Παναγία εἶναι Θεός.

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἡ ὁποία σέβεται καὶ ὑμνεῖ τὴν Θεοτόκο μὲ τόσους ὕμνους, δὲν κάνει τὴν Παναγία Θεά, ἀλλὰ τὴν τοποθετεῖ μετὰ τὴ Θεότητα, «τὰ δευτερεία τῆς Τριάδος ἡ ἔχουσα».

Ὁ ὁμότιμος Καθηγητὴς Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ. Πρωτοπρ. Θεόδωρος Ζήσης σημειώνει στὸ ἄρθρο μὲ τίτλο «ἡ ἁγιότητα καὶ ἡ ἀναμαρτησία τῆς Θεοτόκου» (Θεοδρομία, Ἰανουάριος-Μάρτιος 1999):

«Στὴν διδασκαλία γιὰ τὴν Θεοτόκο ὑπάρχουν δύο ἀκρότητες. Ἡ Ὀρθόδοξος ἐκκλησία εἶναι ἀνάμεσα, ἀκολουθεῖ τὴ χρυσῆ ὁδό. Ποιές εἶναι οἱ δύο αὐτὲς ἀκρότητες; Ἡ μιὰ ἀκρότητα εἶναι αὐτὴ ἡ ὁποία ὑπερεξαίρει τὴν Παναγία, κάνει τὴν Παναγία Θεά, θεοποιεῖ τὴν Παναγία, εἶναι ἡ Μαριολατρεία. Διδάσκει ὅτι ἡ Παναγία εἶναι Θεός, καὶ αὐτὴ τὴν τάση ὑπηρετεῖ ἡ διδασκαλία τῆς Ρωμαϊκῆς ἐκκλησίας, τῆς Παπικῆς ἐκκλησίας, περὶ τοῦ ὅτι ἡ Παναγία εἶναι ἄσπιλη, τὴν ἐξισώνει μὲ τὸν Χριστό, ἕνα πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος.

Στὸ ἄλλο ἄκρο εἶναι ὁ λεγόμενος Ἀντιδικομαριανισμός, οἱ ἀντίθετοι, οἱ ἀντίδικοι τῆς Μαρίας, οἱ ἐχθροὶ τῆς Μαρίας, στὴν ἐποχή μας οἱ Προτεστάντες. 

Ἀνάμεσα λοιπὸν στὶς δύο αὐτὲς τάσεις, ἀπὸ τὴν μιὰ πλευρά της Μαριολατρείας τοῦ Παπισμοῦ καὶ τῆς ἐχθρότητος πρὸς τὴν Παναγία, τῆς μειώσεως τῆς Παναγίας, τῶν Προτεσταντῶν εἶναι ἡ δική μας ἡ Ὀρθόδοξη ἐκκλησία, ἡ ὁποία σέβεται καὶ τιμᾶ καὶ ὑμνεῖ τὴν Θεοτόκο μὲ  ὕμνους , δὲν κάνει ὅμως τὴν Παναγία Θεά . Τὴν τοποθετεῖ μετὰ τὴ Θεότητα. «τὰ δευτερεία τῆς Τριάδος ἡ ἔχουσα». Οἱ ἱερεῖς μνημονεύουμε πρῶτα τὸν Χριστὸ καὶ μετὰ τὴν Παναγία».

 

β) Δόγμα περὶ τῆς «ἀσπίλου συλλήψεως» (immaculata conceptio) τῆς Θεοτόκου (Πάπας Πίος Θ’, 1854)

Σύμφωνα μὲ τὸ δόγμα περὶ τῆς «ἀσπίλου συλλήψεως», ἡ Θεοτόκος συνελήφθη ἀπὸ τοὺς γονεῖς τῆς Ἰωακεὶμ καὶ Ἀννα «ἀσπίλως», ὁπότε ἦταν ἀπαλλαγμένη ὄχι μόνον τῶν προσωπικῶν ἁμαρτιῶν, ἀλλὰ καὶ αὐτοῦ τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος, τοῦ μεταδιδομένου διὰ τῆς φυσικῆς γεννήσεως σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους.

Ἡ αἱρετικὴ αὐτὴ διδασκαλία δὲν ἔχει κανένα ἔρεισμα στὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ στὴν Πατερικὴ Παράδοση καὶ προσβάλλει τὴν μοναδικότητα τῆς ὑπερφυοῦς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ (καθὼς ἡ μόνη ἄσπιλος καὶ ὑπερφυὴς σύλληψη εἶναι ἡ ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ ἄνευ σπορᾶς σύλληψη καὶ γέννηση τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ ἐκ τῆς Παρθένου Μαρίας).

Ὁ ὁμότιμος Καθηγητὴς Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ. Πρωτοπρ. Θεόδωρος Ζήσης σημειώνει στὸ ἄρθρο μὲ τίτλο «Ἡ διδασκαλία περὶ «ἀσπίλου συλλήψεως» τῆς Θεοτόκου ὑπὸ τῶν Παπικῶν» (2010):

«Μεταξὺ τῶν καινοφανῶν καὶ αἱρετικῶν δογμάτων τοῦ Παπισμοῦ συγκαταλέγεται καὶ ἡ διδασκαλία περὶ τῆς «ἀσπίλου συλλήψεως» (immaculata conceptio) τῆς Θεοτόκου.

Σύμφωνα μὲ αὐτὴν ἡ Θεοτόκος ἦτο ἀπηλλαγμένη ὄχι μόνον τῶν προσωπικῶν ἁμαρτιῶν, ἀλλά και αὐτοῦ τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος, τοῦ μεταδιδομένου διὰ τῆς φυσικῆς γεννήσεως εἰς πάντας τοὺς ἀνθρώπους.

Συνελήφθη δηλαδὴ ἀπὸ τοὺς γονεῖς της Ἰωακεὶμ καὶ Ἀννα «ἀσπίλως», χωρὶς νὰ τῆς μεταδοθεῖ τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα. ῾Ἡ αἱρετικὴ αὐτὴ διδασκαλία ἐπὶ αἰῶνες ἀπερρίπτετο καὶ ἀπὸ μεγάλους παπικοὺς θεολόγους, ὅπως π.χ. ὁ Θωμᾶς ὁ Ἀκινάτης, διότι ἐκτὸς τοῦ ὅτι δὲν ἔχει κανένα ἔρεισμα στήν ῾Ἁγία Γραφὴ καὶ στὴν Πατερικὴ Παράδοση, προσβάλλει τὴν μοναδικότητα τῆς ὑπερφυοῦς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μόνον ὁ Χριστὸς ἐγεννήθη ἀσπίλως, διέκοψε τὴν διὰ τῆς φυσικῆς γεννήσεως διαδοχικὴ μετάδοση τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος, διότι ἡ ἰδική του σύλληψη δὲν ἦταν φυσική, ἀλλὰ ὑπερφυσική, δὲν συνελήφθη ἐκ θελήματος καὶ ἐκ τῆς συναφείας ἀνδρὸς καὶ γυναικός, ἀλλὰ ἀσπόρως «ἐκ Πνεύματος ῾Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου».

῾Ἡ ῾Ὑπεραγία Θεοτόκος ἦτο «ἀπείρανδρος» καὶ «ἀπειρόγαμος», δὲν εἶχε δηλαδὴ πεῖρα ἀνδρὸς καὶ γάμου, καὶ ἦταν ἀκόμη «ἄνανδρος», δὲν εἶχε σύζυγο, ἄνδρα. Ὁ Ἰωσὴφ ὁ Μνήστωρ ἦταν ἁπλῶς προστάτης καὶ κηδεμών, γι αὐτὸ καὶ ὅταν διεπίστωσε ὅτι ἦτο ἔγκυος, μὴ γνωρίζων ἀκόμη τὴν θαυμαστὴν ἐκ Πνεύματος ῾Ἁγίου σύλληψη, σκέφθηκε νὰ τὴν διώξει, «ἐβουλήθη λάθρα ἀπολῦσαι αὐτὴν» (Μάτθ. 1, 18- 19). Ἡ Θεοτόκος κατὰ θαυμαστὸ τρόπο ἐγέννησε, ἐνῷ ἦταν παρθένος, ἀλλὰ καὶ μετὰ τὸν τόκο ἐπίσης παρθένος, τριπάρθενος καὶ ἀειπάρθενος· πρὸ τοῦ τόκου, ἐν τῷ τόκῳ καὶ μετὰ τὸν τόκον.

Δὲν συνέβη τὸ ἴδιο καὶ μὲ τὴν σύλληψη καὶ γέννηση τῆς ῾Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ἐγεννήθη βέβαια μὲ θαῦμα ἀπὸ στείρους καὶ ἡλικιωμένους γονεῖς, τὸν Ἰωακεὶμ καὶ τὴν Ἀννα, κατὰ τὰ ἄλλα ὅμως ἦσαν ὅλα φυσικὰ· ὑπῆρξε συνάφεια ἀνδρὸς καὶ γυναικός, συζυγία καὶ σπορὰ· ἡ θεοπρομήτωρ Ἀννα δὲν ἦταν ἀπείρανδρος καὶ ἀπειρόγαμος καὶ ἄνανδρος, οὔτε παρθένος· εἶχε σύζυγο τὸν Ἰωακεὶμ· ἡ σύλληψη τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου δὲν ἦταν ἄσπορος, ἀλλὰ ἐκ σπέρματος τοῦ πατρὸς της Ἰωακείμ, ὅπως ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Γι αὐτὸ καὶ μεταδόθηκε καὶ εἰς Αὐτὴν τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα. Ἡ μόνη ἄσπιλος καὶ ὑπερφυὴς σύλληψη εἶναι ἡ ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ ἄνευ σπορᾶς σύλληψη καὶ γέννηση τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ ἐκ τῆς Παρθένου Μαρίας. Εἶναι ὁ μόνος ἀναμάρτητος καθ ὅλα, ὁ τελείως καὶ ἀπολύτως ἀναμάρτητος. ῾Ἡ ῾Ὑπεραγία Θεοτόκος εἶναι σχετικῶς ἀναμάρτητη, ὡς μετέχουσα τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος.

Παρὰ ταῦτα, ἐνώπιον τόσον σαφοῦς ἐκκλησιαστικῆς διδασκαλίας, ὑποστηριζομένης καὶ ὑπὸ πολλῶν παπικῶν θεολόγων, ὁ πάπας Πίος ὁ Θ´ δὲν ἐδειλίασε, ἀλλὰ αὐθαιρέτως καὶ ἐγωϊστικὼς καινοτομὼν ὕψωσεν εἰς δόγμα τὸ ἔτος 1854 τὴν περὶ «ἀσπίλου συλλήψεως» διδασκαλία, προσθέσας καὶ ἄλλην αἵρεση στὶς πολλὲς ἄλλες αἱρέσεις τοῦ Παπισμοῦ».

 

γ) Δόγμα περὶ τῆς «ἐνσώματης ἀναλήψεως» τῆς Θεοτόκου (Πάπας Πίος ΙΒ’, 1950)

Φυσικὴ συνέπεια τοῦ πρώτου δόγματος περὶ τῆς «ἀσπίλου συλλήψεως» τῆς Θεοτόκου, ἀποτελεῖ τὸ ἕτερο αἱρετικὸ δόγμα τοῦ Παπισμοῦ περὶ τῆς «ἐνσώματης ἀναλήψεως» τῆς Θεοτόκου, σύμφωνα μὲ τὸ ὁποῖο ἡ Παναγία δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ πεθάνει, νὰ ὑποστεῖ σωματικὸ θάνατο, χωρισμὸ ψυχῆς καὶ σώματος, ἀλλὰ ἀναλήφθηκε σωματικῶς.

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία κάνει λόγο γιὰ Κοίμηση τῆς Θεοτόκου, δηλαδὴ πραγματικὸ θάνατο, χωρισμὸ ψυχῆς καὶ σώματος, καὶ γιὰ Μετάσταση τῆς Θεοτόκου, δηλαδὴ Ἀνάσταση, ἕνωση ψυχῆς καὶ σώματος, καὶ Ἀνάληψη κοντὰ στὸν Υἱό της.

Ὁ Πρωτοπρεσβύτερος  Ἄγγελος Ἀγγελακόπουλος σημειώνει στὸ ἄρθρο μὲ τίτλο «Δογματικὲς διαφορὲς Ἐκκλησίας καὶ παπισμοῦ σχετικὰ μὲ τὸ πρόσωπο τῆς Κυρίας Θεοτόκου» (Ἰούλιος 2013):

«Ἕτερο αἱρετικὸ δόγμα τοῦ Παπισμοῦ σχετικὰ μὲ τὴν Θεοτόκο εἶναι τὸ δόγμα περὶ τῆς «ἐνσώματης ἀναλήψεως τῆς Θεοτόκου», τὸ ὁποῖο καθιερώθηκε τὸ 1950 ἐπὶ Πάπα Πίου τοῦ ΙΒ΄. Τὸ δόγμα αὐτὸ εἶναι φυσικὴ συνέπεια τοῦ πρώτου δόγματος τῆς «ἀσπίλου συλλήψεως τῆς Θεοτόκου». Ἀφοῦ δηλ. ἡ Παναγία ἦταν ἀπηλλαγμένη ἀπὸ τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα καὶ εἶναι, κατ’αυτούς, Θεά, δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ πεθάνει, νὰ ὑποστεῖ σωματικὸ θάνατο, χωρισμὸ ψυχῆς καὶ σώματος, ἀλλὰ ἀναλήφθηκε σωματικῶς.

Ἡ Ὀρθόδοξος, ὅμως, Ἐκκλησία κάνει λόγο γιὰ Κοίμηση τῆς Θεοτόκου, δηλ. πραγματικὸ θάνατο, χωρισμὸ ψυχῆς καὶ σώματος, καὶ γιὰ Μετάσταση τῆς Θεοτόκου, δηλ. Ἀνάσταση, ἕνωση ψυχῆς καὶ σώματος, καὶ Ἀνάληψη κοντὰ στὸν Υἱό της. Αὐτὸ ἀποτελεῖ μία κατὰ Χάριν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ διαφύγει ἡ Θεοτόκος τὴν διαφθορὰ τοῦ θανάτου, καὶ μία κατὰ πρόληψη πραγμάτωση τῆς Ἀναστάσεως.

 Ἄλλωστε, τόσο ὁ ἱερὸς Αὐγουστῖνος ὅσο καὶ ὁ Θωμᾶς Ἀκινάτης καὶ ἄλλοι λατῖνοι διδάσκαλοι δὲν δέχονται ὅτι ἡ Θεοτόκος ἦταν ἀπαλλαγμένη ἀπὸ τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα, γι’αυτό καὶ ἦταν ἀναπόφευκτος καὶ ὁ φυσικὸς θάνατός της».

 

ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΕ ΠΡΕΣΒΕΥΕ ΥΠΕΡ ΗΜΩΝ