ΚΑΚΟΔΟΞΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΠΙΣΜΟΥ

1. Filioque (καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ)

Πρόκειται γιά τήν ἀντίληψη τῆς ἐκπορεύσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος «καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ» (filioque) καί ὄχι μόνον ἐκ τοῦ Πατρός. Ἡ ἀντίληψη αὐτή, πού προστέθηκε καί στό Σύμβολο τῆς Πίστεως, ἔρχεται σέ πλήρη ἀντίθεση μέ τά λόγια τοῦ ἰδίου του Κυρίου μας στό Εὐαγγέλιο ὅπου λέγει «ὅταν δέ ἔλθῃ ὁ παράκλητος...,το Πνεῦμα τῆς ἀληθείας ὅ παρά τοῦ Πατρός ἐκπορεύεται» (Ἰω. 15,26). Ἔρχεται, ἐπίσης, σέ πλήρη ἀντίθεση μέ τίς ἀποφάσεις τῆς Δεύτερης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, πού διετύπωσε τό σχετικό ἄρθρο τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως, ἀλλά καί ἄλλων Συνόδων.

Ἡ προσθήκη του filioque στό Σύμβολο τῆς Πίστεως συνιστᾷ οὐσιαστική καί ἀπροκάλυπτη αἵρεση, ἀφοῦ ἀντιβαίνει στό Εὐαγγέλιο καί τίς ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Καί μόνον γιά τήν κακοδοξία τους αὐτή οἱ παπικοί εἶναι αἱρετικοί καί ὄχι σχισματικοί, ὅπως λανθασμένα ὑποστηρίζεται ἀπό μερικούς, πού τεχνηέντως ἰσχυρίζονται πώς δέν ὑπάρχει Οἰκουμενική Σύνοδος πού νά καταδίκασε τόν παπισμό ὡς αἵρεση. Πρόκειται, βεβαίως, γιά ἀφελές ἐπιχείρημα ἀφοῦ ὡς γνωστόν οἱ Οἰκουμενικοί Σύνοδοι ἐδογμάτισαν καί ὁριοθέτησαν τήν ὀρθή πίστη καί κάθε ἀπόκλιση ἀπό αὐτή, κάθε θέσῃ ἀντίθετη μέ τίς ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων εἶναι αὐτονόητο ὅτι συνιστᾷ αἵρεση. Δέν ὑπάρχει, ἄλλωστε, Οἰκουμενική Σύνοδος πού νά κατεδίκασε π.χ. τούς Προτεστάντες, τούς Πεντηκοστιανούς κ.ά, ὡς αἱρετικούς χωρίς αὐτό νά σημαίνει πώς δέν εἶναι.

Ὁ Μέγας Φώτιος, ὁ Φωστῆρας αὐτός καί Μέγας Διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας μας καταδικάζει μέ χαρακτηριστικό τρόπο τήν παπική αἵρεση τοῦ filioque: «Τίς οὐ κλείσει τά ὤτα πρός τήν ὑπερβολήν τῆς βλασφημίας ταύτης; Αὕτη κατά τῶν Εὐαγγελίων ἵσταται, πρός τάς ἁγίας παρατάσσεται Συνόδους, τούς μακαρίους καί ἁγίους παραγράφεται πατέρας, τόν Μ. Ἀθανάσιον, τόν ἐν θεολογίᾳ περιβόητον Γρηγόριον, τήν βασίλειον τῆς Ἐκκλησίας στολήν, τόν Μ. Βασίλειον, τό χρυσοῦν τῆς οἰκουμένης στόμα, τό τῆς σοφίας πέλαγος, τόν ὡς ἀληθῶς Χρυσόστομον. Καί τί λέγω τόν δεῖνα ἡ τόν δεῖνα; Κατά πάντων ὁμοῦ των ἁγίων προφητῶν, ἀποστόλων, ἱεραρχῶν, μαρτύρων καί αὐτῶν τῶν δεσποτικῶν φωνῶν ἡ βλάσφημος αὕτη καί θεομάχος φωνῇ ἐξοπλίζεται».

Μέ τήν προσθήκη του filioque εἶναι μία ἀπό τίς βασικότερες καί παλαιότερες δογματικές διαφορές μας μέ τούς παπικούς, τήν ὁποία, ὅπως προαναφέραμε, τήν εἰσήγαγαν οἱ Φράγκοι καί τήν ἐπέβαλαν στό ὀρθόδοξο τότε Πατριαρχεῖο τῆς Ρώμης. Εἶναι αὐτή πού, ἀπό τήν θέσπισή της ἀκόμη καί σέ ὅλη τήν μετέπειτα πορεία Ἀνατολῆς καί Δύσεως, ἀπετέλεσε καί συνεχίζει νά ἀποτελεῖ ἀνυπέρβλητο χάσμα, καθώς ὑπῆρξε μία ἀπό τίς κυριότερες αἰτίες πού ὁδήγησε στό σχίσμα. «Τό σχίσμα γέγονεν μάλιστα διά τήν ἐν τῷ Συμβόλω πρόσθεσιν καί ὅτι καλῶς ἀπεστράφημεν τούς Λατίνους διά τήν πρόσθεσιν ἀποστροφῆς οὔσαν ἀξίαν». (Γεννάδιος Σχολάριος).

Ἔφθασαν μάλιστα οἱ παπικοί αἱρετικοί νά κατηγοροῦν ἐμᾶς τούς ὀρθοδόξους ὅτι ἀφαιρέσαμε ἀπό τό Σύμβολο τῆς Πίστεως τό filioque!!!Αυτή ἦταν καί ἡ βασική κατηγορία πού ἀπέδωσε στούς ὀρθοδόξους ὁ ἀπεσταλμένος τοῦ Πάπα, Καρδινάλιος Οὐμβέρτος, ὅταν στίς 15 Ἰουλίου τοῦ 1054 ἀπέθεσε τόν λίβελλο μέ τά ἀναθέματα τοῦ Πατριάρχου καί ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων στήν Ἁγία Τράπεζα τῆς Ἁγίας Σοφίας, ὅτι δῆθεν δηλαδή οἱ ὀρθόδοξοι «ὡς Πνευματομάχοι ἡ Θεομάχοι ἀπέκοψαν ἀπό τοῦ Συμβόλου τοῦ ἁγίου Πνεύματος τήν ἐκπόρευσιν ἐκ τοῦ Υἱοῦ». Ἡ ἐμμονή τῶν παπικῶν στήν αἱρετική θέσῃ του filioque τούς κρατᾷ ἀποκομμένους ἀπό τήν Ἐκκλησία καί τήν ἀλήθεια καί ἀποτελεῖ οὐσιαστικό ἐμπόδιο σέ κάθε προσπάθεια ἐπανόδου τους στήν ὀρθόδοξη πίστη, παρά τίς ὅποιες πρωτοβουλίες καλῆς θελήσεως, ἀκόμη καί αὐτῆς τῆς ἄρσεως τῶν ἀναθεμάτων.

Ὅπως εὔστοχα διατυπώνει ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἰερόθεος: «Μερικοί ἰσχυρίζονται ὅτι ἤρθησαν αὐτά τά ἀναθέματα καί ἑπομένως δέν ὑπάρχει πρόβλημα. Βεβαίως καί ὑπάρχει πρόβλημα, γιατί μέ μία ἁπλή πράξῃ ἤρθησαν τά ἀναθέματα, ἀλλά δέν ἤρθη ἡ αἵρεση τοῦ Filioque, ἡ ὁποία μάλιστα ἰσχυροποιήθηκε ἀκόμη περισσότερο».

 

Συνεχίζεται.