ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ

O ΠΟΛΥΠΑΘΟΣ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ

 

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητοῦ

Οὐδέποτε ἔλειψαν ἀπό τήν Ἐκκλησία μας οἱ ἅγιοι καί αὐτό εἶναι τό μόνιμο θαῦμα στή δισχιλιόχρονη ἱστορική της πορεία. Οἱ ἅγιοι, ἄνδρες καί γυναῖκες, εἶναι τά ὁρατά σημεῖα τῆς λυτρωτικῆς ἐνέργειας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό Ὁποῖο ἀναγεννᾶ τούς ἀνθρώπους καί τούς καθιστᾶ θεοειδεῖς ὑπάρξεις, εἰκόνες καθαρές τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Μιά τέτοια καθαρή εἰκόνα τοῦ Θεοῦ ὑπῆρξε καί ὁ νεοφανής ἅγιος Νεκτάριος ὁ θαυματουργός. Γεννήθηκε τό 1846 στή Σηλυβρία τῆς Θράκης ἀπό πολυμελῆ καί εὐσεβῆ οἰκογένεια. Ὀνομάζονταν Ἀναστάσιος Κεφαλάς. Ἐξ αἰτίας τῆς φτώχειας, σέ ἡλικία 13 ἐτῶν βρέθηκε στήν Κωνσταντινούπολη γιά ἐργασία. Ἐργαζόταν σέ συσκευαστήριο καπνοῦ, ὅπου ὁ ἐργοδότης του τόν ἐκμεταλλεύονταν καί τόν ξυλοκοποῦσε. Αὐτός ὑπόμεινε τίς προσβολές χωρίς διαμαρτυρίες. Μάλιστα στίς συσκευασίες τοῦ καπνοῦ φρόντιζε νά βάζει χαρτάκια μέ ρητά ἀπό τό Εὐαγγέλιο. Κάποια μέρα πού τόν ξυλοκοποῦσε ὁ ἐργοδότης του τόν εἶδε ἕνας ἔμπορος, τό λυπήθηκε καί τόν πῆρε στό ἐπιπλοποιεῖο του. Τοῦ ἄφησε χρόνο ἐλεύθερο νά πηγαίνει στό σχολεῖο καί στήν Ἐκκλησία. Ἐργάστηκε στόν καλό ἐκεῖνο ἐργοδότη ἑπτά χρόνια καί τέλειωσε τό σχολεῖο.

 

Σέ ἡλικία εἴκοσι ἐτῶν πῆγε στή Χίο νά ἐργαστεῖ ὡς δάσκαλος γιά δέκα χρόνια. Ἐκεῖ ἀποφάσισε νά γίνει μοναχός. Στά 1877 χειροτονήθηκε διάκονος καί πῆρε τό ὄνομα Νεκτάριος. Τόν ἴδιο χρόνο ἦρθε στήν Ἀθήνα γιά τή συνέχιση τῶν σπουδῶν του. Κατόπιν βρέθηκε στήν Ἀλεξάνδρεια νά ὑπηρετήσει κοντά στόν Πατριάρχη Σωφρόνιο, ὁ ὁποῖος ἐντυπωσιάσθηκε ἀπό τήν προσωπικότητα τοῦ νεαροῦ διακόνου. Τόν ἔστειλε ξανά στήν Ἀθήνα νά φοιτήσει στή Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Ὁ Νεκτάριος διέπρεψε καί πρώτευσε. Τό 1885 ἀναχώρησε ξανά γιά τήν Ἀλεξάνδρεια, ὅπου χειροτονήθηκε πρεσβύτερος καί τοῦ ἀνατέθηκαν καθήκοντα πατριαρχικοῦ γραμματέα καί ἱεροκήρυκα, ὁ ὁποῖος ἀναδείχτηκε δεινός ρήτορας. Τό 1889 ἐκλέχτηκε ἐπίσκοπος Πενταπόλεως Λιβύης.

Ἡ ραγδαία ἄνοδος καί ἡ μεγάλη ποιμαντική καί κοινωνική δράση του Νεκταρίου θορύβησε τούς ἄλλους ἐπισκόπους, οἱ ὁποῖοι τόν θεώρησαν ἀπειλή γιά τίς φιλοδοξίες τους νά διαδεχτοῦν τόν ὑπέργηρο Σωφρόνιο στό θρόνο του. Διέδωσαν φρικτές συκοφαντίες ἐναντίον, φροντίζοντας νά φτάσουν ὡς τόν Πατριάρχη. Παύτηκε ἀπό τά καθήκοντά του χωρίς ἀπολογία. Συγχωρῶντας τούς συκοφάντες του, ἀναχώρησε γιά τήν Ἀθήνα. Ἀλλά καί ἐκεῖ δέ βρῆκε ἠρεμία, διότι φρόντισαν νά φτάσουν ὡς ἐκεῖ οἱ συκοφαντίες τους, ὥστε νά μή γίνεται πουθενά δεκτός γιά ἐργασία. Τοῦ παρακρατοῦσαν ἐπίσης καί τούς μισθούς του καί ὡς ἐκ τούτου βίωνε ἔσχατη πενία! Δέ μποροῦσε νά πληρώνει τό ἐνοίκιο ἑνός μικροῦ δωματίου καί δέν εἶχε χρήματα νά τραφεῖ! Ὁ ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν, παρά τή συμπάθεια πρός αὐτόν, ἀδυνατοῦσε νά τόν βοηθήσει, λόγῳ τῶν πιέσεων πού δέχονταν ἀπό τούς συκοφάντες του.

Ὕστερα ἀπό καιρό κατόρθωσε νά διοριστεῖ ἱεροκήρυκας στή Χαλκίδα, ἀλλά οἱ ἄσπονδοι ἐχθροί του, ἔστελναν ἀνθρώπους νά τόν ἀποδοκιμάζουν κάτω ἀπό τόν ἄμβωνα!

Τό 1891, δύο χρόνια μετά, ἡ μία μετά οἱ συκοφαντίες ἐναντίον του κατέρρευσαν, ἀποκαλύφτηκαν οἱ ραδιοῦργοι συκοφάντες του καί ἀπαλλάχτηκε ἀπό ὅλες τίς κατηγορίες. Ὁ ἐπίσκοπος Χαλκίδος καί ὁ λαός τῆς περιοχῆς πληροφορήθηκαν μέ ἀνακούφιση τήν εἴδηση καί ἄρχισαν νά ἀποθεώνουν τόν ἱεροκήρυκά τους. Κήρυττε πιά ἐλεύθερος ἀπό τά στίγματα τοῦ παρελθόντος. Ἡ φήμη του ξεπέρασε τήν Εὔβοια καί ἔφτασε στήν Ἀθήνα.

Τό 1894 διορίστηκε διευθυντής τῆς Ριζαρίου Ἐκκλησιαστικῆς Σχολῆς στήν Ἀθήνα. Τό ἔργο του στήν ὀνομαστή σχολή ὑπῆρξε μεγάλο καί πρωτοπόρο. Κυρίως

ἐπικεντρώθηκε στόν ὀρθόδοξο τρόπο σκέψης, διότι εἶναι ἡ ἐποχή πού ἡ δυτική θεολογία διεισδύει ἐπικίνδυνα στόν ἑλληνικό χῶρο. Ἐπιδεικνύει ἀπίστευτα δείγματα λαμπροῦ παραδείγματος στούς σπουδαστές καί στούς ἐργαζομένους. Ἐργαζόταν, δίδασκε, μελετοῦσε, ἔγραφε καί προσευχόταν ὧρες ἀτέλειωτες. Οἱ σπουδαστές καί οἱ ἐργαζόμενοι τόν ὑπεραγαποῦσαν. Ἡ δράση του ἐκτείνονταν καί ἐκτός τῆς σχολῆς. Χιλιάδες ἄνθρωποι εὐεργετοῦνταν ποικιλότροπα ἀπό αὐτόν. Ὑπηρέτησε στή σχολή 14 ἔτη, ὡς τό 1908, ὅπου καί παραιτήθηκε γιά λόγους ὑγείας.

Ἀποσύρθηκε στήν Αἴγινα, σέ ἕνα ἐγκαταλειμμένο μοναστήρι στή θέση Ξάντο, μέ τέσσερις γυναῖκες – πνευματικά του παιδιά ἀπό τήν Ἀθήνα. Ἐκεῖ μέ ἄσκηση, προσευχή καί νηστεία ἱκανοποιεῖ τήν παλιά του ἐπιθυμία νά ζήσει ὡς μοναχός. Ταυτόχρονα ἀρχίζουν τά σημάδια τῆς ἁγιότητάς του. Θεράπευσε ἕναν ντόπιο δαιμονισμένο καί μέ τίς δεήσεις του ἔβρεξε, ὕστερα ἀπό τρία χρόνια ἀνομβρίας στό νησί. Ἡ φήμη του μεγάλωνε, πλήθη ἀπό ὅλη τήν Ἑλλάδα ἔτρεχαν στήν Αἴγινα. Μέ τήν προσωπική του ἐργασία μεγάλωσε τούς χώρους τῆς Μονῆς καί παράλληλα φρόντισε γιά τή νομική ἀναγνώρισή της. Ὅμως ὁ τότε μητροπολίτης Ἀθηνῶν Θεόκλητος ἀρνοῦνταν νά τήν ἀναγνωρίσει καί δέν ἀναγνωρίστηκε ὅσο ζοῦσε ὁ Νεκτάριος. Ἀλλά ἔρχεται καί νέα δοκιμασία γιά τό Νεκτάριο. Μητέρα μιᾶς ἀπό τίς μοναχές τόν κατηγόρησε γιά ἀνηθικότητα. Εὐτυχῶς κατάρρευσε καί αὐτή ἡ συκοφαντία.

Ἡ ὑγεία του ὅμως ἐπιδεινώνονταν συνεχῶς. Οἱ περιπέτειες τῆς πολυκύμαντης ζωῆς του του ἐπιφύλασσαν ἕνα ἐπίπονο τέλος τῆς ζωῆς του. Τό 1920 εἰσήχθη στό Ἀρεταίειο νοσοκομεῖο Ἀθηνῶν ὅπου διαγνώστηκε καρκίνος τοῦ προστάτη. Κοιμήθηκε, λίγες ἡμέρες μετά, στίς 8 Νοεμβρίου.

Ἡ ἁγιότητά του δέν ἄργησε νά φανεῖ. Τό τίμιο σκήνωμά του ἔμεινε ἄφθορο γιά 30 χρόνια, παρά τίς 3 ἐκταφές του. Ἄπειρα θαύματα ἄρχισαν νά ἐπιτελοῦνται καί συνεχίζουν ὡς τά σήμερα στό ὄνομά του.

Ὁ πολύπαθος ἅγιος Νεκτάριος, διακρίνεται καί ὡς ἕνας ἀπό τούς μεγαλύτερους ἐκκλησιαστικούς συγγραφεῖς τῶν νεωτέρων χρόνων. Τά ἔργα του ἀποπνέουν ἄρωμα Ὀρθοδοξίας καί ἁγιότητας, τά ὁποῖα συνέγραφε παράλληλα μέ τίς ἄδικες θλίψεις πού ἀντιμετώπιζε!

Τό μελάνι πού εἶναι γραμμένα εἶναι ἀνακατεμένο μέ τά δάκρυα τοῦ ἄδικου πάθους ὁλόκληρης τῆς ζωῆς του!