Τι είναι το «ευαγγέλιο της ευημερίας» ;

 

                           Τι είναι το «ευαγγέλιο της ευημερίας» ;

 

Ο Θεός, θέλει να είσαι πλούσιος και υγιής, όμως

δεν μπορεί να σε ευλογήσει αν πρώτα δεν στείλεις χρήματα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ; 

    Η διδασκαλία της ευημερίας — ή αλλιώς «ευαγγέλιο της ευημερίας» — αποτελεί μια παρεκκλίνουσα διδασκαλία, η οποία προωθείται κατά κύριο λόγο από το κίνημα της «Πίστης του Λόγου» (Word-Faith movement). Πρόκειται για μια απάτη.

Να πώς παρουσιάζεται το «ευαγγέλιο της ευημερίας»: Ο Θεός, λένε, θέλει να είσαι πλούσιος και υγιής, όμως δεν μπορεί να σε ευλογήσει αν πρώτα δεν στείλεις χρήματα (γνωστά και ως «προσφορά πίστης» ή seed-faith offering) στον τηλευαγγελιστή που σου αποκαλύπτει αυτό το «μυστικό».

Αυτή η τακτική τελειοποιήθηκε από τους Όραλ Ρόμπερτς (Oral Roberts), Κένεθ Κόουπλαντ (Kenneth Copeland), Μέριλιν Χίκι (Marilyn Hickey), Μπένι Χιν (Benny Hinn), τον εκλιπόντα Πολ Κράουτς και τη σύζυγό του Τζαν (ιδρυτές του Trinity Broadcasting Network), τον Κρέφλο Ντάλαρ (Creflo Dollar), την Εκκλησία του Βασιλείου του Θεού (Universal Church of the Kingdom of God) και άλλους.

Κάποιοι από αυτούς τους κήρυκες λένε στους ανθρώπους να «σπείρουν σπόρους πίστης» (ακόμα κι αν δεν έχουν πραγματικά την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν), προκειμένου να «θερίσουν» σύντομα εντυπωσιακές ανταμοιβές. Υπόσχονται θεραπεία από κάθε είδους ασθένεια, απελευθέρωση από δαιμονικές επιρροές και, κατά κανόνα, οικονομικές ευλογίες — μέχρι και εκατονταπλάσια απόδοση της προσφοράς.

Δεν έλαβες αυτό που περίμενες; «Μάλλον δεν είχες αρκετή πίστη και πιθανώς δεν έδωσες αρκετά».

Η διδασκαλία αυτή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την «Θετική Ομολογία» (Positive Confession), που αποτελεί έναν από τους δογματικούς πυλώνες της θεολογίας του κινήματος Word-Faith:

1) Θετική Ομολογία: Η λεγόμενη «Θεολογία του Προφορικού Λόγου» (ή Rhematology), είναι γνωστή ως θετική ομολογία. Διδάσκει ότι οι λέξεις και οι σκέψεις έχουν εγγενή δύναμη. Ο κάθε άνθρωπος καθορίζει προκαταβολικά το μέλλον του με αυτά που λέει και με το πώς χρησιμοποιεί πνευματικούς νόμους. Πρόκειται ουσιαστικά για μια αντίληψη που παρουσιάζει το σύμπαν σαν έναν μηχανιστικό κόσμο, αντί για έναν κόσμο σχέσης με τον προσωπικό Θεό. (Βλ. Kenneth Copeland, Laws of Prosperity, σ. 15· Charles Capps, The Tongue: A Creative Force, σσ. 117-118· Releasing the Ability of God, σσ. 98-99, 101-104)

2) Το Ευαγγέλιο της Υγείας: Το κεφάλαιο 53 του Ησαΐα χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει την ιδέα ότι κάθε Χριστιανός μπορεί να θεραπευτεί από κάθε ασθένεια, αρκεί να έχει αρκετή πίστη. «Είναι το σχέδιο του Θεού Πατέρα μας, μέσα στην απέραντη αγάπη και ευσπλαχνία Του, να μην είναι ποτέ άρρωστος κανένας πιστός· να ζήσει ο κάθε πιστός όλη τη ζωή του στη γη και τελικά απλώς να “κοιμηθεί” εν Κυρίω» (Kenneth Hagin, Seven Things You Should Know About Divine Healing, σ. 21). Ο Hagin δηλώνει επίσης ότι για 45 χρόνια δεν είχε πονοκέφαλο, υποστηρίζοντας πως τέτοια συμπτώματα δεν είναι ένδειξη πονοκεφάλου, αλλά απλώς… συμπτώματα. (In the Name of Jesus, σ. 44)

3) Το Ευαγγέλιο του Πλούτου: Κεντρική θέση στο «ευαγγέλιο της ευημερίας» έχει η αντίληψη ότι ο Θεός επιθυμεί την οικονομική ευημερία κάθε πιστού. Αν κάποιος ζει μέσα στη φτώχεια, θεωρείται ότι βρίσκεται εκτός του θελήματος του Θεού. «Πρέπει να καταλάβεις ότι είναι θέλημα του Θεού να ευημερήσεις». (Copeland, Laws of Prosperity, σ. 51)
Ο Ρόμπερτ Μπάουμαν (Robert Bowman), πρώην ερευνητής στο Christian Research Institute και σήμερα διευθυντής του Center for Biblical Apologetics, γράφει: «Κατά τη γνώμη μας, βασισμένη σε μελέτη και τεκμηρίωση, αυτή η διδασκαλία, τουλάχιστον στην πλήρη μορφή της όπως εκφράζεται από τα προαναφερθέντα πρόσωπα, είναι στην καλύτερη περίπτωση εξαιρετικά παρεκκλίνουσα και αιρετική. Το CRI έχει προσπαθήσει να συναντήσει και να συνομιλήσει με αυτούς τους ανθρώπους για τις διδασκαλίες τους, αλλά οι περισσότεροι αρνήθηκαν. Παρ’ όλα αυτά, καταφέραμε να συναντήσουμε κάποιους από αυτούς και να συζητήσουμε συγκεκριμένες ανησυχίες μας. Συνεχίζουμε τις προσπάθειές μας για διάλογο.

Συνοπτικά, η διδασκαλία αυτών των ανθρώπων μπορεί να περιγραφεί ως εξής: Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο στην «τάξη του Θεού» (ή, κατά άλλους, ως «θεούς σε μικρογραφία»), με τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί τη «θεϊκού τύπου πίστη» για να καλεί πράγματα στην ύπαρξη και να ζει με επιτυχία και ευημερία, ως ένα είδος κυρίαρχου όντος. Ωστόσο, ο άνθρωπος απώλεσε αυτή τη δυνατότητα επαναστατώντας κατά του Θεού στον Παράδεισο και υιοθετώντας τη φύση του Σατανά. Για να διορθώσει αυτή την κατάσταση, ο Ιησούς Χριστός έγινε άνθρωπος, «πέθανε πνευματικά» (δηλαδή πήρε πάνω Του τη φύση του Σατανά), κατέβηκε στον Άδη, «αναγεννήθηκε», αναστήθηκε με τη φύση του Θεού αποκατεστημένη και στη συνέχεια έστειλε το Άγιο Πνεύμα, ώστε να επαναληφθεί η Ενσάρκωση στους πιστούς, εκπληρώνοντας έτσι την αποστολή τους να γίνουν «μικροί θεοί». Εφόσον καλούμαστε να βιώσουμε αυτό το είδος ζωής από τώρα, υποστηρίζεται ότι πρέπει να είμαστε επιτυχημένοι σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Το να έχει κανείς χρέη, να είναι άρρωστος ή — όπως συχνά λέγεται — να εγκαταλείπεται από τον/την σύζυγό του, και να μην επιλύει αυτά τα προβλήματα «διεκδικώντας» τις υποσχέσεις του Θεού, θεωρείται ένδειξη έλλειψης πίστης. Παρόλο που ορισμένες λεπτομέρειες αυτής της διδασκαλίας διαφέρουν από δάσκαλο σε δάσκαλο, το γενικό σχήμα παραμένει κοινό σε όλους.»  Πηγή: Robert Bowman, “CRI speaks out on the errors of the Word-Faith movement”

Θεολογία της απληστίας

Στο πλαίσιο μιας σειράς άρθρων για την Τζόις Μέγιερ (Joyce Meyer), η εφημερίδα St. Louis Post-Dispatch δημοσίευσε ένα άρθρο που ανέδειξε τη διδασκαλία της ευημερίας: Σήμερα, η Μέγιερ ηγείται μιας διακονίας που πλησιάζει τα 100 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο και ανήκει σε μια ομάδα ευαγγελικών σταρ που πρωτοστατούν σε μια αναγεννημένη και πολύ επικερδή βιομηχανία. Το ευαγγέλιο της ευημερίας αποκαλείται επίσης και «ονόμασέ το και διεκδίκησέ το» (name it and claim it) θεολογία. Ο Θεός θέλει τον λαό Του να ευημερεί, υποστηρίζουν οι ευαγγελιστές όπως η Μέγιερ. Όσοι ακολουθούν τον Θεό και προσφέρουν γενναιόδωρα στις διακονίες Του μπορούν να αποκτήσουν ό,τι επιθυμούν.

Όμως δεν λείπουν οι επικριτές από θεολόγους που στην  καλύτερη περίπτωση, λένε, αυτή η θεολογία είναι ένας απλοϊκός και εσφαλμένος τρόπος ζωής. Στη χειρότερη, είναι επικίνδυνη.

Ο Μάικλ Σκοτ Χόρτον (Michael Scott Horton), καθηγητής ιστορικής θεολογίας στο Westminster Theological Seminary στην Καλιφόρνια, χαρακτηρίζει το μήνυμα αυτό ως διαστρεβλωμένη ερμηνεία της Αγίας Γραφής  «μια θεολογία τρελή και παράλογη». «Κάποιοι από αυτούς τους ανθρώπους είναι απατεώνες», είπε ο Χόρτον. «Άλλοι είναι ειλικρινείς, αλλά αφοσιωμένοι σε ένα από τα πιο αποτρόπαια θεολογικά σφάλματα της θρησκευτικής σκέψης».

Ο ατιμασμένος τηλεευαγγελιστής Τζιμ Μπέικερ για το Ευαγγέλιο της Ευημερίας

Μετά την αποφυλάκισή του, ο Τζιμ Μπέικερ (Jim Bakker) έκανε την εξής δήλωση για το δόγμα της ευημερίας: «Πάντα παρέθετα το Γ΄ Ιωάννου 2, λέγοντας: “Πέρα απ’ όλα, ο Θεός θέλει να ευημερείς”. (Ἀγαπητέ, περὶ πάντων εὔχομαί σε εὐοδοῦσθαι καὶ ὑγιαίνειν, καθὼς εὐοδοῦταί σου ἡ ψυχή) Αγαπούσα αυτή τη Γραφική φράση. Φαινόταν ωραία στην οθόνη της τηλεόρασης όταν κάναμε εκκλήσεις για χρηματοδότηση, και την ερμήνευα πως ο Θεός θέλει να γίνεις πλούσιος. Όμως, όταν έφτασα στα λόγια του Ιωάννη, είπα: ‘Μα αυτό δεν βγάζει νόημα’. Έτσι, ανέλυσα τη λέξη “ευημερώ” στο πρωτότυπο ελληνικό, και ανακάλυψα ότι αποτελείται από δύο λέξεις — η πρώτη σημαίνει “καλός” ή “ευ”, και η δεύτερη “οδός”. Είναι λέξη που δηλώνει πορεία, πρόοδο. Ουσιαστικά, ο Ιωάννης λέει: “Αγαπητέ, εύχομαι να έχεις μια καλή πορεία στη ζωή, όπως και η ψυχή σου προοδεύει προς τον ουρανό”. Ήταν απλώς ένας χαιρετισμός! Το να χτίζει κανείς θεολογία πάνω σ’ αυτό, είναι σαν να θεμελιώνει την Εκκλησία πάνω στο ‘Καλημέρα και καλή τύχη’.»

«Άρχισα να μελετώ όλα τα εδάφια που χρησιμοποιούνται στη διδασκαλία της ευημερίας, όπως το “Δώσε, και θα σου δοθεί”. Όταν επανέφερα αυτό το εδάφιο στο σωστό του πλαίσιο, διαπίστωσα ότι ο Χριστός δίδασκε για τη συγχώρεση, όχι για τα χρήματα. Μας δίδασκε ότι με το ίδιο μέτρο που συγχωρούμε, θα μας συγχωρήσουν.» Πηγή: “The Re-education of Jim Bakker,” ChristianityToday.com, 7 Δεκεμβρίου 1998

Ο John Piper για τις εκκλησίες που κηρύττουν το Ευαγγέλιο της Ευημερίας

Στην προσωπική του ιστοσελίδα, ο John Piper γράφει: «Όταν διαβάζω για εκκλησίες που κηρύττουν το ευαγγέλιο της ευημερίας, η αντίδρασή μου είναι: “Αν δεν ήμουν ήδη μέσα στον Χριστιανισμό, δεν θα ήθελα να μπω”. Με άλλα λόγια, αν αυτό είναι το μήνυμα του Ιησού, ευχαριστώ, δεν θα πάρω».

Το να προσελκύεις ανθρώπους στον Χριστό με την υπόσχεση ότι θα γίνουν πλούσιοι είναι ταυτόχρονα απατηλό και θανατηφόρο. Είναι απατηλό, επειδή ο ίδιος ο Ιησούς, όταν μας κάλεσε, είπε πράγματα όπως: «Καθένας από εσάς που δεν απαρνείται όλα όσα έχει, δεν μπορεί να είναι μαθητής μου» (Λουκάς 14:33). Και είναι θανατηφόρο, επειδή η επιθυμία του πλουτισμού οδηγεί «τους ανθρώπους σε καταστροφή και όλεθρο» (Α΄ Τιμόθεον 6:9).  Πηγή: “Prosperity Preaching: Deceitful and Deadly”

Ο Όραλ Ρόμπερτς υπήρξε αναμφισβήτητα ο κύριος υπερασπιστής αυτής της ιδέας στον 20ό αιώνα. Η δική του διδασκαλία για την ευημερία έθεσε τα θεμέλια για ένα τεράστιο θρησκευτικό σύστημα βασισμένο στα μέσα ενημέρωσης, και ο ίδιος ο Ρόμπερτς υπήρξε ο αρχιτέκτονάς του. Είναι εξωφρενικό το ότι το Christianity Today προσπαθεί να συγκαλύψει αυτό το γεγονός. Η διδασκαλία της ευημερίας ήταν ακριβώς αυτό για το οποίο ήθελε να τον θυμούνται.

Μετά την υιοθέτηση της ευαγγελικής θεολογίας της ευημερίας, η πιο γνωστή και ευρέως διαδεδομένη «έμπνευση» του Όραλ Ρόμπερτς ήταν το μήνυμα της «Πίστης-ως-Σπόρος» (Seed-Faith). Ο Ρόμπερτς δίδασκε ότι το χρήμα και τα υλικά αγαθά που δωρίζονται στον οργανισμό του είναι οι «σπόροι» της ευημερίας και των υλικών ευλογιών από τον Θεό, και ότι ο Θεός υπόσχεται να τα πολλαπλασιάσει με θαυματουργό τρόπο και να επιστρέψει πολλά περισσότερα στον δωρητή. Ήταν ένα απλό, ημι-πνευματικό σχέδιο γρήγορου πλουτισμού, που απευθυνόταν κυρίως σε φτωχούς, κοινωνικά περιθωριοποιημένους και απελπισμένους ανθρώπους. Η διδασκαλία αυτή απέφερε ανυπολόγιστα εκατομμύρια για την «αυτοκρατορία» του Ρόμπερτς και υιοθετήθηκε γρήγορα από μια σειρά παρόμοιων Πεντηκοστιανών και Χαρισματικών ομάδων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η αρχή της «Πίστης-ως-Σπόρος» έγινε η βασική πηγή εσόδων που στήριξε και συνεχίζει να στηρίζει τεράστια δίκτυα τηλευαγγελιστών, οι οποίοι ανταλλάσσουν με πάθος τα χρήματα των τηλεθεατών με υποσχέσεις για «θαύματα» – και τα θαύματα αυτά περιγράφονται πάντοτε με όρους υλικών ευλογιών, κυρίως χρημάτων.

   Η ορθόδοξη θεώρηση τονίζει ότι ο αληθινός μαθητής του Χριστού καλείται να σηκώσει τον σταυρό του μέσα από θλίψεις, δοκιμασίες και στερήσεις, ακολουθώντας τον Κύριο στην οδό της σταυρικής αγάπης και της αυταπάρνησης. Ο Χριστός δεν υποσχέθηκε πλούτη ή ευημερία, αλλά είπε καθαρά: «ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε» (Ἰω. 16,33), και προειδοποίησε ότι «διὰ πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Πράξ. 14,22). Η πνευματική ζωή δεν είναι δρόμος ευκολίας, αλλά καθημερινός σταυρός, στον οποίο ο άνθρωπος μαθαίνει την υπομονή, την ταπείνωση και την εμπιστοσύνη στον Θεό. Οι θλίψεις γίνονται σχολείο σωτηρίας, όχι ένδειξη εγκατάλειψης ή αδυναμίας πίστης. Όπως ο Κύριος έσωσε τον κόσμο δια του Σταυρού, έτσι και ο πιστός, μόνο μέσα από την κοινωνία του σταυρικού πάθους, οδηγείται στην αληθινή ανάσταση και στη χάρη της αιώνιας ζωής.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ: Prosperity Gospel – Apologetics Index